یک دو سه صنعت

یک دو سه صنعت فراتر از یک فروشگاه اینترنتی است ، با ما و در کنار ما آموزش ببینید

۷ آلیاژ مهم فولاد را بهتر بشناسید

فولاد چیست ؟!

فولاد یا پولاد (به انگلیسی: Steel) آلیاژی از آهن است که بین ۰٫۰۰۲ تا ۲٫۱ درصد وزن آن کربن است. خواص فولاد به کمک تغییر در درصد کربن، عناصر آلیاژی و عملیات حرارتی قابل کنترل است. ( منبع ویکی پدیا ) .

انواع فـولاد

فـــــولادها را میتوان به دسته‌هایی مختلفی تقسیم بندی کرد برای مثال :

تقسیم بندی فـــــــولادها از نظر کاربرد مانند: فـــــــولاد ساختمانی ، فـــــــولاد ابزار سردکار، فـــــــولاد ابزار گرم کار ، فـــــــولاد بلبرینگ و …. 

تقسیم بندی فـــــــولادها از نظر اکسیژن زدایی شدن مانند : فـــــــولاد آرام killed ، فـــــــولاد نیمه آرام semi killed ، فـــــــولاد ناآرام rimmed

تقسیم بندی فـــــــولادها از نظر ریز ساختار مانند : فریتی ، پرلیتی و مارتنزیتی

اما یکی از مهمترین تقسیم بندی فـــــــولادها بر اساس ترکیب شیمیایی است که بشرح زیر است : فـــــولاد ساده کربنی، فــــــولاد کم آلیاژ و فـــــــولاد پرآلیاژ

تقسیم بندی فولادها بر اساس ترکیب شیمیایی

 

۱) فـــــولاد ساده کربنی

۱.۱) فولاد کم کربن  (Low Carbon Steel)

به فــــــولادهای اطلاق می شود که درصد کربن آنها تا ۰.۳ درصد باشد.

کاربرد این فولادها اغلب در چرخ دنده ها، شافت ها، اهرم ها، لوله ها و تیرآهن می باشد.

۱.۲) فولاد با کربن متوسط (Medium Carbon Steel)

دارای کربن از ۳۲/۰ درصد الی ۵۵/۰ درصد می باشد و کاربردشان در میل لنگ ها، روتورها، فنرها میباشد .

۱.۳) فولاد پرکربن ( High Carbon Steel)

دارای کربن از ۵۵/۰ درصد الى ۷/۱ درصد می باشد که کاربردشان در فولادهای ابزار مانند اره ها، مته ها، تیغ های برش و فنر ها میباشد .

در حدود ۹۰ درصد مصرف فــولاد دنیا فولاد ساده کربنی است ، که فولاد ساختمانی یکی از آنهاست ، از پر مصرف ترین فــــــولادهایی که در صنعت بکار می روند  st42 , st50 , st37 st33 می باشند که اعداد قید که گفته شده همانطور که گفته شده معرف حداقل استحکام کششی آنها برحسب کیلوگرم بر میلی متر مربع خواهند بود . { شفت هارد و هارد کروم را در اینجا مطالعه کنید .} 

لذا از این رو برای تبدیل استحکام کششی برحسب کیلوگرم بر میلی متر مربع بـــــــه مگا پاسکـــــال باید عدد مربوطه را در ۹.۸۱ ضرب کرد برای مثال حداقل استحکام کششی فولاد ST37 تقریباً برابر ۳۵۰ مگا پاسکال است .

۳و۲) فـــولاد آلیاژی (کم آلیاژ و پرآلیاژ)

۲) فــــولاد کم آلیاژ :

به فــــولادهایی گفته میشود که درصد عناصر آلیاژی در آن کمتر از ۸ درصد باشد .

۳) فــــــولاد پرآلـیاژ: 

به فـــولادهایی گفته میشود که درصد عناصر آلیاژی بیشتر از ۸ درصد است ، فولاد های زنگ نزن جزو این طبقه بندی قرار میگیرند .

 فولادهای آلیاژی علاوه بر آهن و کربن شامل عناصری دیگر از قبیل کرم، نیکل، مولیبدن، تنگستن وانادیم و یا مشابه به آنها باشند .

همان طوری که اشاره گردید مایه استحکام فولاد را کربن تشکیل می دهد و هر چه مقدار درصد کربن در فولاد زیاد باشد به همان اندازه استحکام آن بیشتر است لکن به همان نسبت نیز درجه سختی و شکنندگی آن افزایش می یابد و قابلیت جوشکاری نیز کاهش می یابد .

برای بدست آوردن قابلیت جوشکاری فولاد ها از مفهومی به نام کربن معادل استفاده میگنیم که تاثیر تمام عناصر را در تاثیر کربن در فولاد خلاصه میکند این فرمول بشرح زیر است ،این فرمول مطابق استاندارد AWS است بیان میکند اگر مقدار بدست آمده از فرمول ذیل بالاتر از ۰.۴ باشد این فولاد جوش پذیری خوبی ندارد .

فرمول کربن معادل

از عناصر آلیاژی برای تغییر خصوصیات مکانیکی و شیمیایی فولاد استفاده می شود تا از ویژگی و خواص آن نسبت به فــــــولاد ساده کربنی بیشتر شود. در حالی که عناصر آلیاژی بسیاری وجود دارد که برای دستیابی به خواص مختلف پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرند ، اما مهمترین آنها بشرح زیر هستد :

  1. کرم
  2. نیکل
  3. مولیبدن
  4. وانادیم
  5. تنگستن
  6. کبالت
  7. منگنز

الیاژهای فولاد

 

الف) آلیاژهای فـولادی کرم دار

کروم فلزی است که در ۱۸۷۵ درجه سانتی گراد ذوب شده و وزن اتمی آن ۵۲ و جزو شبکه کریستالی حالت اول می باشد. این عنصر در آهن گداخته مایع حل شده و در محلول های انجماد آهن گاما و آلفا باقی می ماند و مجاورت کربن با آن تولید کربور ساده و مضاعف آهن و کرم می کند.

کروم اضافه شده به فولاد کربنی در درصد معمولاً بیشتر از ۱۳٪ باعث ایجاد فـــــولاد زنگ نزن می شود. در این درصد و بیشتر از آن مقاومت فــــــولاد کروم دار در برابر خوردگی بسیار بیشتر فولاد کربنی ساده میشود . فولاد کروم دار تا حد زیادی در برابر اکسید شدن مقاومت میکند زیرا ابتدا کروم اکسیده می شود و یک لایه محافظ روی فــــــولاد تشکیل می دهد که مانع اکسید شدن بیشتر فولاد میشود . توجه شود در فـــــولاد زنگ نزن باید مجموع عناصر کروم و نیکل بیشتر از ۲۰ درصد باشد .

به طور کلی اضافه کردن کرم به فولادها باعث بالا بردن درجه سختی آن شده و مقاومت در برابر زنگ زدگی را افزایش می دهد و نیز مقاومت فولاد را در برابر اثرات تباه کننده و خورنده اسیدها و قلیایی ها زیاد می کند اما قابلیت مفتول و تورق فولاد را کاهش میدهد.

کروم در فولاد نقش تقویت کننده فریت را دارد .

فـــــولادهای زنگ نزن  مانند ۳۰۴ و ۳۱۶ و … . و همچنین فولاد ابزار درجه D2 دارای مقادیر قابل توجهی کروم است .

ب) آلیاژهای فولادی نیکل دار

نیکل فلزی است که در ۱۴۵۵ درجه سانتی گراد ذوب شده دارای وزن اتمی ۵۹ و جزو شبکه کریستالی حالت دوم می باشد. این عنصر ممکن است تا ۳۵ درصد در فـــــــولادهای مختلف آلیاژ گردد خواص عمده آن اضافه کردن درجه سختی و نیروی کششی فولاد بدون این که خاصیت فرم پذیری آن را کاهش دهد است .

چنانچه مقدار نیکل از فولادها بیشتر باشد ۲۵ الی ۳۵ درصد مقاومت فولاد در مقابل زنگ زدگی افزایش خواهد یافت. با توجه به مراتب فوق اضافه کردن نیکل و کرم به فولادها می تواند اثرات مفید مضاعف به فولاد بدهد .

از نقطه نظر خواص فیزیکی و مکانیکی فولادی که محتوی مقادیری از این دو عنصر با خواص بهتری از نظرات: حد ارتجاعی، نیروی کششی، سختی و قابلیت مفتول شدن و خواهد داشت و بهترین و مناسب ترین فلز در برابر خرده شدن و تباه شدن خواهد بود .

نیکل نقش تقویت کننده آستنیت را دارد .

فـــــــولادهایی که مقادیر زیادی نیکل دارند شامل تمام پولادهای زنگ نزن آستنیتی است. فولادهای آلیاژی مانند گروههای ۲۳XX و ۲۵XX نیز مقادیر زیادی نیکل دارند.

الیاژهای فولاد

 

ج) آلیاژهای فولادی مولیبدن دار

مولیبدن فلزی است که در ۲۶۱۵ درجه سانتی گراد ذوب شده، دارای وزن اتمی ۹۶ و جزو شبکه کریستالی حالت اول می باشد. این عنصر هم در آهن آلفا و هم در آهن گاما حل می شود و تولید کربورهای مضاعف و مرکبی از قبیل Fe3M06C2 , MO2C , Fe3CMO2C مینماید و  بر حسب مقدار درصد مولیبدن این ساختمان درونی فولاد را به حالت اوستنیتی یا مارتنزیتی در می آورد.

مولیبدن مانند کروم در مقاومت در برابر خوردگی فــولاد را افزایش میدهد . مولیبدن همچنین می تواند سختی ، چقرمگی و مقاومت کششی فولاد را افزایش دهد .

افزودن مولیبدن به فولاد مقاومت آن را در برابر سایش افزایش می دهد و مقدار آن در فولادها معمولا بین ۰/۲۵الی ۵/ ۰ درصد می باشد. فولادها با مقدار قابل توجه عنصر مولیبدن به نام فولاد ابزار A شناخته میشوند .

د) آلیاژهای فولادی وانادیم دار

وانادیم فلزی است که در ۱۷۱۰ درجه سانتی گراد ذوب شده، دارای وزن اتمی ۵۱ و جزو شبکه کریستالی حالت اول می باشد. این عنصر در آهن حل شده و با آهن آلفا و آهن گاما ترکیب محلول های جامد را می دهد.

وانادیوم اضافه شده به فولاد کربن دار سبب کنترل اندازه دانه می شود  و آن را کوچک نگه می دارد. زیرا کاربیدهای وانادیوم که هنگام اضافه شدن وانادیوم به فولاد اضافه می شوند باعث ایجاد تشکیل دانه ها می شوند. و مانع از رشد دانه ها میشود. این ساختار دانه ظریف به افزایش شکل پذیری پولاد کمک می کند. در برخی از فولادها ، کاربیدهای تشکیل شده توسط وانادیوم می توانند سختی و استحکام فولاد را افزایش دهند.

 مقدار آن در فولادها در حدود ۰/۱۵ الى ۰/۲ درصد می باشد از این نوع فولادها معمولا برای ساختن قطعات لکوموتیوها، میل لنگ ها و غیره استفاده می شود.

پولادهای آلیــــاژی با مقادیر زیاد وانادیوم شامل فولادهای A3 ، A9 ، O1 هستند و همچنین فولاد ابزار D2 دارای مقدار زیادی وانادیوم است. فولادهای مانند M390 و VG 10 که فولاد های مورد استفاده در ساخت تیغه هستند دارای مقادیر نسبتاً بالایی از وانادیوم هستند.

الیاژهای فولاد

 

ه) آلیاژهای فولادی تنگستن دار

تنگستن فلزی است که در ۳۴۱۰ درجه سانتی گراد ذوب شده و دارای وزن اتمی ۱۸۴ و جزو شبکه کریستالی حالت اول می باشد. این عنصر در آهن گاما حل می شود اما در آهن آلفا بصورت محلول جامد باقی می ماند.

بطور کلی اضافه نمودن تنگستن به فولاد باعث افزایش قابل ملاحظه سختی و خاصیت برندگی آن می گردد از این نوع فولاد برای ساختن ابزارهای برنده نظیر مته ها، قلم های تراش و امثال آنها استفاده می کنند از طرف دیگر خاصیت فولادهای پرکربن را پایدار و ثابت نگه می دارد لذا از این نوع فـــــــــولاد می توان آهن ربایی که هیچ وقت خاصیت خود را از دست نمی دهند ساخت.

الیاژهای فولاد

 

و) آلیاژهای فولادی کبالت دار

کبالت فلزی است که در ۱۴۹۵ درجه سانتی گراد ذوب شده دارای وزن اتمی ۵۹ و جزو شبکه کریستالی حالت اول می باشد. عمل اصلی آن در فولاد برای جلوگیری از به وجود آمدن ذرات اوستنیت می باشد بدین معنی که سختی فولاد را در حرارت قرمز حفظ کرده و نتیجتا از این نوع فولاد در ساختن ابزارهای تندبر HSS استفاده می گردد معمولاً برای افزایش قابل ملاحظه سختی فولاد کبالت را به همراه تنگستن شکستن به فولاد اضافه می نمایند.

ز) آلیاژهای فولادی منگنز دار

منگنز فلزی است که ۱۲۴۰ درجه سانتی گراد ذوب شده دارای وزن اتمی ۹/۵۴ و جزو شبکه کریستالی حالت سوم میباشد ، اضافه کردن این عنصر به فولاد برای جلوگیری از تشکیل ذرات اوستنیت بوده و نیز کمک موثری به حالت فرم پذیری فولاد می نماید .

منگنز اضافه شده به فولاد کربن دار سبب کمک به فرآیند عملیات حرارتی میشود. هنگامی که فــولادها را کوینچ میکنم تا سختی و استحکام آن افزایش پیدا کند باید انجام این فرآیند سریع انجام شود. و اگر سرعت انجام این فرآیند از حد مشخصی سریع تر باشد باعث بی ثبات شدن فرآیند میشود . افزودن منگنز سبب میشود تا سختی و استحکام به حد مورد نظر برسد بدون اینکه  از حد سرعت مجاز کوینچ کردن عبور کنیم .

فولادهایی با مقادیر بالای منگنز شامل A10 ، A4 و همچنین فولادهای ابزار O2 هستند. فولاد ضد زنگ ۲۰۱ نیز نسبتاً دارای مقدار زیادی منگنز است  .

الیاژهای فولاد

برچسب ها :

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

۰ تا ۱۰۰ بازرسی جوش

ضرورت بازرسی جوش چیست ؟!

ضرورت بازرسی در قطعه جوشکاری شده این است که  که  انواع نقص ها با اندازه های متفاوت ممکن است در سازه جوشکاری شده  وجودداشتــــه باشد، که ماهیت و اندازه دقیق این نقص، کارکرد آتی قطعه را تحت تاثیر قرار می دهد. و از طرفی نقص های دیگری مانند ترک های ناشی از خستگی یا خوردگی، در حین کارسازه نیز ممکن است به وجود آید. بنابراین برای آشکارسازی نقص ها در مرحله ساخت و همچنین برای آشکارسازی و مشاهده آهنگ رشد آنها در حین عمر کاری هر قطعه یا مجموعه باید وسایل قابل اعتمادی در اختیار داشت.

انواع روش های بازرسی جوش

برای پیشگیری از هر نوع حادثه زیان بار و زیان های اقتصادی در صنایع جوش برای پی بردن به کیفیت جوش از نظر استحکام، سختی، مقاومت و سلامت به دو روش، جوش انجام شده را مورد ارزیابی و بازرسی قرار می دهند.

  1. آزمایش های مخرب (DT)
  2. آزمایش های غیر مخرب (NDT)

۱) آزمایش مخرب (DT)

آزمایش مخرب یا DT که مخفف کلمه انگلیسی Distractive Test است،  به منظور عیب یابی و اطمینان از سلامت جوش با شکستن،کشش، خم کردن و قطعه جوش شده را مورد ارزیابی قرار داده و به کیفیت و سلامت آن پی می برند.

۲) آزمایش غیر مخرب (NDT)

آزمایش غیر مخرب یا NDT که مخفف کلمه انگلیسی Non Distractive Test است،قطعات نمونه جوشکاری شده را مورد آزمایش قرار می دهند بدون آنکه خرابی یا تغییر شکل در آنها ایجاد گردد نمودار زیر انواع آزمایش ها را به شما معرفی می کند.

انواع روش های بازرسی جوش

 تفاوت های تست DT و NDT

آزمایش مخرب یا DT پس از انجــام آزمایش، قطعه کارایی  خود را از دست می دهد ، در روش های DT نمی توان تمام محصولات را تحت آزمایش  قرار داد و باید به صورت رندم (انتخابی) تعدادی از نمونه ها را تحت آزمایش قرار داد. در روش های DT نیاز به تهیه نمونه استاندارد وجود دارد که برای آزمایش های مختلف مانند تست کشش ، ضربه و … متفاوت است.

آزمایش غیر مخرب یا NDT روش های غیر تهاجمی در تشخیص سلامتی یک قطعه یا یک سازه جوشکاری شده هستند و  در مقایسه با تست های مخرب ، NDT روش تشخیص بدون وارد کردن اسیب ، تنش یا خرابی در آزمایش قطعه است.

معمولاً در آزمایش مخرب یا DT خراب کردن یک جسم هزینه زیادی صرف می شود و  در عین حال در بسیاری از موارد قابل توجیح نیست ، از این جهت  تست غیر مخرب  ،یک روش مهم در بازرسی سلامت سازه بدون آسیب رساندن به آن میباشد. تست NDT در اندازه های بزرگ از فضاهای صنعتی قابل استفاده است و کاربرد گسترده ایی در تست  قطعات خودرو، راه آهن، پتروشیمی و خطوط لوله دارد و تست غیر مخرب بیشترین استفاده کاربردی را در جوشکاری دارد.

البتـــه که باید توجه شود آزمایش های DT و NDT در عرض یکدیگر قرار ندارند و انجام یک تست باعث بی نیازی از تست دیگر نمی شود.

آشنایی با روش های تست مخرب

همانطور که در بالاتر اشاره شد آزمایش مخرب یا DT که مخفف کلمه انگلیسی Destructive Testing هستند یک روش برای بازرسی سلامت سازه میباشد ، که بعد از آن سازه غیر قابل استفاده خواهد شد این روش دارای معایب زیر است : 

  • سرعت پایین
  • پر هزینه بودن
  • ارائه اطلاعات فقط مربوط به نمونه ها

  در بازرسی جوش با روش های مخرب باید چند نمونه با ابعاد و اندازه های مشخص ساخته شود و با توجه به توصیه های استاندارد مربوطه قطعات آزمایش شوند .

انواع روش های تست مخرب 

۱) آزمایش خمش

آزمایش خمش یا Bend Test یک تست ارزان قیمت و ساده میباشد ، که میتوان شکل پذیری و سلامت جوش با لحاظ عدم وجود تخلخل و ناخالصی در جوش {عیوب جوش} مورد ارزیابی قرار داد ، این روش بیشتر برای تست قطعات جوشکاری شده لب به لب یا Butt Joint { انواع اتصلات جوشی } مورد استفاده قرار میگیرد . چون این روش نیاز به تجهیزات پیچیده ندارد و آماده سازی نمونه سریع انجام میشود ، یک روش پر بازده در کارگاه های تولیدی میباشد . 

در  آزمایش خمش ابتدا نمونه با توجه به استاندارد مربوطه ساخته و سپس ریشه جوش و گرده جوش  را سنگ می زنند و  پس از آماده شدن نمونه آن را در دستگاه تست خمش قرار داده و به بصورت U انگلیسی در می آورند. در این روش نمونه را طوری در ماشین خمش قرار می دهند تا محل جوش کاملا در وسط دستگاه خمش قرار گیرد . در این روش جوش موقعی قابل قبول خواهد بود که ترک یا عیب دیگری در نمونه مورد نظر از ۴ میلی متر یا حداکثر از نصف ضخامت نمونه تجاوز ننماید.

این روش تست را هم میتوان برای گرده جوش و هم ریشه جوش و هم اطراف جوش استفاده کذد .

آزمایش خمش یا Bend Test قطعه جوشکاری شده

۲) آزمایش کشش

در آزمایش کشش نمونه هایی به طول حدود ۲۰ سانتی متر و عرض ۵/۲ الی ۳ سانتی متر ساخته و آنها را در دستگاه کشش تا حد پارگی تحت نیروی کشش قرار میدهند در صورتی که مقاومت کششی جوش مساوی یا بیشتر از حداقل مقاومت کشش فلز مبنا باشد آزمایش قابل قبول بوده و در غیر این صورت دستورالعمل جوشکاری مردود شناخته خواهد شد. تست کشش یکی از روش های متداول بازرسی جوش با تست مخرب است . که معمولاً برای بررسی و تست کیفیت جوش مورد استفاده قرار میگیرد .

 

تست کشش قطعات جوشکاری شده

تست کشش | تست های مخرب جوش

۳) آزمایش ضربه

تست ضربه یا Impact test یک آزمایش برای ارزیابی چقرمگی شکست قطعات میباشد که معیار آن انرژی لازم برای شکست نمونه بر حسب ژول میباشد .اصول کلی آزمایش ضربه به این صورت است که پاندول دستگاه به اندازه که برای انرژی لازم برای شکست بالا برده میشود و سپس بصورت ناگهانی رها میشود و سپس  بر اساس اینکه چه میزان پاندول از موقیت ابتدایی تا موقعیت انتهایی بالا آمده است مقدار انرژی جذب شده برای شکست محاسبه میشود .  در این تست دما نقش بسیــار مهمی را ایفا میکند .  دو روش متداول برای انجام این آزمایش وجود دارد ۱) تست ضربه شارپی ۲) تست ضربه ایزود

تست ضربه شارپی  Charpy Impact Test متداول ترین روش ارزیابی چقرمگی شکست قطعات است ، که قطعه بصورت وی شکل شیار زده میشود (Vee-Notch) و اعمال ضربه از پشت محل شیار زده شده توسط پاندول انجام میشود .

تست ضربه ایزود Izod Impact Test معمولاً در دمای اتاق انجام میشود و نحوه شیار زدن قطعه مشابه تست ضربه شارپی است و فقط با این تفاوت که اعمال ضربه از جلوی محل شیار زده شده توسط پاندول انجام میشود .   

  در این روش اگر نیروی متحمله برای شکست مقاطع مورد نظر بیشتر یا مساوی فلز مبنا باشد جوش قابل قبول و در غیر این صورت مردود شناخته خواهد شد.

 

تست ضربه یا Impact test قطعات جوشکاری شده

آشنایی با روش های تست غیر مخرب

در بازرسی جوش با روش های غیر مخرب تست Non-destructive testing قطعه کار آسیب نمی بیند و برعکس بازرسی جوش مخرب که قطعه آسیب می دید در این روش ها قطعه تخریب نمیشود . تا کنون روش های مختلفی برای انجام تست غیر مخرب NDT توسعه یافته اند که برخی از مهمترین آنها بشرح زیر است .

نکته در این مقاله خلاصه ایی از روش های بازرسی جوش بر روش غیر مخرب توضیح داده میشود برای مطالعه کامل تر این بخش لطفاً اینجا { سیر تا پیاز تست غیر مخرب NDT } کلیک کنید .

انواع روش ها تست غیر مخرب

 

انواع روش های تست غیر مخرب

۱) تست چشمی (VT)

 بازرسی چشمی که با علامت (V. T) در این صنعت معرفی و شناخته می شود. یکی از مهم ترین و متداول ترین روش بررسی است.

این روش بازرسی ساده و قابل دسترس و ارزان می باشد و به دستگاه گران قیمت نیار ندارد . در این روش تمام عیوب ظاهری اعم از عیوب سطحی ، نادرستی مونتاژ و شکل کار و انحراف در اندازه ها و …. را میتوان جستجو و پیدا کرد .

ابزار مورد استفاده در این روش بازرسی عبارتست از:

  • گیج چند کاره
  •  ذره بین با بزرگنمایی ده برابر
  •  وسایل اندازه گیری
  •  الگو با شابلن مخصوص
  •  چراغ سیار یا چراغ قوه
  •  فایبر اسکوپ (Fiber-scope)
  •  بوروسکوب (Bore-scope)

در این روش نیاز به کارشناس یا بازرش جوش خبره و با تجربه هستیم و مهم ترین ویژگی که یک بازرس جوش چشمی باید دارا باشد چشم تیزبین و عقل سلیم است و رمز موفقیت در بازرسی چشمی داشتن آگاهی از مشخصات فنی و توانایی تصمیم گیری در مورد پذیرش یا عدم پذیرش محصول است و در هیچ زمانی این روش بازرسی نباید کم اهمیت تلقی شود .

 بازرسی چشمی صحیح قطعات و بررسی شکل ظاهری آنها چه با چشم غیر مسلح و چه با ذره بین یا اندوسکوپ انجام شود در تشخیص عیوب متالوژیکی حائز اهمیت است و می تواند مبنای برنامه ریزی برای بازرسی های بعدی باشد.

بازرسی چشمی جوش VT

 با توجه به توضیحات فوق بازرسی چشمی در سه مرحله انجام می گیرد

  1. قبل از جوشکاری
  2. حین جوشکاری
  3. بعد از جوشکاری

بازرسی چشمی در هنگامی که جوشکاری انجام می شود و بعد از آن باعث بالا رفتن کیفیت جوش می شود و بعد از تکمیل آن، اطلاعات زیر را در اختیار بازرس می گذارد.

آیا نفوذ و ذوب به صورت کامل بین فلز پایه و فلز جوش انجام گرفته؟

 آیا نشانه ای از وجود سوختگی لبه جوش در امتداد مرز جوش و فلز پایه وجود دارد؟

 با نگاه کردن به ریشه جوش های V یا U شکل می توان فهمید ایا نفوذ در اتصال به میزان لازم انجام شده؟

آیا گرده جوش حالت مناسب (محدب) دارد یا حالت مقعر دارد؟  توجه داشته باشید که در حالت مقعر، به علت عدم وجود فلز جوش لازم در گرده جوش، باعث ضعیف شدن جوش می گردد.

 آیا ابعاد جوش درست می باشد؟

 مطابقت جوش ها با اندازه های تعیین شده آماده سازی ها و کنترل مراحل آماده سازی جوش

قابل قبول بودن ظاهر جوش با توجه به عواملی مانند ظاهر گرده جوش، پاشش های جوش، سوختگی لبه جوش و روی هم افتادگی جوش

مشاهده عیوب و ترکها در سطح قابل مشاهده جوش

عدم نفوذ در ریشه یا نفوذ بیش از اندازه در ریشه

سوراخهای کوچک ولی عمیق، حفره های گازی، تورق در انتهای ورق

 حالت غیر طبیعی موج های گرده جوش و…

در گزارشی که بعد از پایان بازرسی چشمی جوش یا بازرسی VT در اختیار کارفرما قرار میگیرد ، تمامی اطلاعات فوق درج میشود .

۲ ) تست غیر مخرب با مواد نافذ PT

روش بازرسی با مواد نفوذ کننده یا PT برای آشکار سازی نقص هایی است که سبب شکستن سطح کارشده اند ، توجه داشته باشید که با روش بازرسی با مواد نفوذ کننده فقط عیوبی قابل تشخیص هستند که به سطح قطعه کار راه پیدا کرده اند .

این روش مبتنی بر جذب موئینگی مایع به درون نقص است و بدین ترتیب پس از ظهور ، تمامی شکستگی ها سطحی با چشم دیده خواهد شد.

منشا واقعی این روش ناشناخته است اما سابقا برای آشکارسازی   ترک های لعاب از دوده بر روی سفالینه های لعابی استفاده می کردند . امروزه بازرسی با مایع نافذ PT ، روش صنعتی مهمی است و برای تعیین نقص هایی مانند :

  • ترک ها
  •  روی هم افتادگی
  • منطقه های تخلخل سطحی
  • و ….

این روش تقریباً برای همه قطعات قابل استفاده است اعم از این که قطعه بزرگ باشد با کوچک، شکل ساده داشته باشد یا پیچیده باشد . این روش برای بازرسی قطعات ریختگی ، قطعات فورجینگ و قطعات جوشکاری شده مورد استفاده قرار میگیرد .

اصول بازرسی با مواد نفوذکننده

روش بازرسی با مواد نافذ پنج مرحله اساسی دارد و عبارتند از:

  1.  آماده سازی سطح
  2.  کاربرد مواد نفوذ کننده
  3.  زدودن مواد اضافی
  4.  استفاده از ظاهر کننده ها و بازرسی

روش تست

  1. مایع نافذ بر روی سطح قطعه برای مدت معینی اعمال می شود.
  2.  مایع نافذ درون عیوب توسط خاصیت موئینگی نفوذ می کند.
  3. اضافی مایع نافذ از روی سطح جمع آوری می شود.
  4.  سطح خشک می شود و ماده ظهور اعمال می شود.
  5. مایع نافذی که در داخل عیوب باقی مانده توسط ماده ظهور جذب می شود
  6. وجود، محل، اندازه و نوع عیب نشان داده می شود.

بهترین و اقتصادی ترین روش آزمایش با مایعات نافذ بستگی به ابعاد و تعداد قطعات دارد.

بایستی به خاطر داشت که در روش بازرسی با مایع نافذ PT :

  1. عیوبی را که سطحی نیستند (یا به سطح راه ندارند) یا در حالت غیر مرئی (چه با چشم غیر مسلح، چه با اندوسکوپ) واقع شده اند آشکار نمی کند.
  2. عیوب خیلی کوچک را که ماده رنگی به داخل آن نفوذ نمی کند یا بقدر کافی نفوذ نمی کند پیدا نمیکند . آزمون مایعات باید برای بررسی سلامت سطح در موارد زیر مناسب نیست .
  •  قطعات متخلخل 
  • قطعات ریخته شده با چدن 
  • بعضی قطعات دقیق فولاد
  • قطعات هندسی خیلی پیچیده

بخاطر خصوصیات سطحی خود اگر با مایعات نافذ آزمایش شوند علایم صحیح نشان نمیدهد .

مراحل انجام تست مایع نافذ

۳)  تست غیر مخرب با مواد مغناطیسی MT

یکی از شیوه های متداول آزمایش درزهای جوش خورده ، مخصوصاً مخازنی که تحت فشار واقع میشوند  ، تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT  است .

در این روش به قطعات جوش خورده را موقتا مغناطیسی کرده و سپس براده آهن روی درز آن میپاشند و شکاف ها و ترکها و سوراخ های موجود در درز هرچقدر هم کوچک باشد از روی پراکندگی براده ها معلوم می شود. این شیوه را فقط در آزمایش فلزاتی که آهن ربا می شوند می توان بکار برد .

روش تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT

ترک یابی مغناطیسی، میدان های نشت سطحی آشکارپذیر که توسط نقص موجود در سطح به وجود آمده اند.

بازرسی به وسیله تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT روش بسیار حساسی می تواند باشد اما چندین عامل بر این حساسیت تأثیر می گذارند. عامل مهمی که قبلا به آن اشاره شد، موقعیت ناپیوستگی نسبت به میدان مغناطیسی القائی است و اگر ترک بر میدان عمود باشد حساسیت بالاتر خواهد بود. عامل های مهم دیگر عبارتند از اندازه، شکل و مشخصه های کلی ذرات مغناطیسی به کار رفته و همچنین سیال حامل بر این ذرات این روش محدود به مواد مغناطیس شونده نظیر چدن و فولاد بوده و برای مواد و فلزات غیر مغناطیسی مانند فولاد ضد زنگ، آلومینیوم و مس کاربرد ندارد.

 به وسیله تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT  و با استفاده از یوک و پراد می توان بسیاری از عیوبی که به سطح راه پیدا کرده اند را شناسایی کرد (این عیوب شامل ترک های سطحی، ذوب ناقص، تخلخل، بریدگی کناره جوش، نفوذ ناقص ریشه جوش و … ){۰ تا ۱۰۰ عیوب جوش }

تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT

تست غیر مخرب ذرات مغناطیسی MT

۴)  تست غیرمخرب رادیوگرافی

پرتونگاری یا رادیو گرافی که با علامت ( R . T) معرفی و شناسایی می شود یکی از روش های آزمایش غیرمخرب می باشد که نوع و محل عیوب داخلی و بسیار ریز جوش را نشان می دهد، در پرتونگاری با اشعه X یا اشعه مجهول از خاصیت نفوذ آن در اجسام و جذب نسبی اشعه توسط اجسامی که از آنها عبور می کنند و نیز اثر اشعه بر روی فیلم های حساس اشعه X و گاما استفاده می کنند. پس از اتمام رادیوگرافی فیلم را ظاهر نموده و تصاویر اجسام را روی فیلم ها مورد ارزیابی قرار میدهند.

پرتونگاری مانند بیشتر امور فنی دارای محدودیت هایی است که بکارگیری و فهم درست و تفسیر آن و به دانش فنی و تصور صحیح عیب و رابطه آن با مشخصه علمی دارد و آگاهی از جنس و ضخامت فلز مورد پرتونگاری و مطابقت آن با قدرت نفوذ منبع رادیواکتیو مورد استفاده حایز اهمیت فراوانی است .

منبع تست رادیوگرافی  معمولاً یا با  استفاده از اشعه گاما یا اشعه ایکس تامین میشود . برای تولید اشعه گاما  از مواد پرتو زا استفاده میشود و برای تامین شعه ایکس  از لامپ مولد اشعه ایکس استفاده میشود . که هر دو برای سلامتی انسان بشدت مضر هستند و باید موارد ایمنی را رعایت کرد.

خواص عمده اشعه ایکس و گاما

  •  از نوع امواج الکترومغناطیس می باشد
  • فاقد جرم است.
  • با سرعت نور در خط مستقیم حرکت می کن
  • تحت تاثیر میدان های مغناطیسی و الکتریکی قرار نمی گیرد
  • از تمام مواد موجود در طبیعت عبور می کند
  • باعث یونیزه شدن گازها و از بین بردن سلول های زنده می شود
  • بر روی صفحات حساس اثر گذاشته و موجب سیاه شدن آنها پس از ظهور میگردد .

اشعه X تقریبـــاً از تمام مواد نفوذ می کند و به تناسب ضخامت ماده ای که از آن می گذرد ضعیف میشود جنس ماده ای که اشعه X بر آن می تابد نیز در تضعیف آن مؤثر است به عنوان مثال آهن بیشتر ازآلمینیوم و کمتر از مس از شدت اشعه X را می کاهد و صفحه سربی به ضخامت مشخص کلاً را عبور اشعه X را محدود میکند .

یکی از خواص اشعه X این است که مانند نور روی قشر شیمیایی فیلم عکاسی تاثیر می کند و پس از ظهور فیلم نقاطی از آن که تحت تأثیر اشعه X قرار گرفته سیاه می شود.

 حال اگر اشعه X را از قطعه فلزی که دارای عیوب جوش مانند (تخلخل ، ترک و… ) عبور دهیم، در این نقاط بر حسب شکل و وضع آنها کم و بیش ضعیف می شود و در نتیجه روی نقاط فیلمی که زیر آن قطعه قرار گرفته به شدت مختلف تأثیر می گذارند ، بدین ترتیب می توان درز جوش خورده فلزات را بدون شکستن یا خراب کردن آنها به سرعت آزمایش کرد و نقایص و معایب آن را تعیین کرد .

تست غیر مخرب جوش با اشعه x

تست غیر مخرب جوش با اشعه x

تست غیر مخرب جوش با اشعه x

۵)  تست غیر مخرب التراسونیک UT

 ارتعاشات مافوق صوت با التراسونیک به نوساناتی گفته می شود که فرکانس آنها بیش از حداکثر فرکانسی است که گوش انسان قادر به شنیدن آن است. زیرا گوش انسان قادر به شنیدن نوسانات بین ۱۵ بار در ثانیه الى ۲۰۰۰۰ بار در ثانیه می باشد. نوسانات بالای ۲۰۰۰۰ بار در ثانیه را ارتعاشات مافوق صوت می نامند . چون ارتعاشات مافوق صوت به آسانی در جامدات منتشر می گردند در نتیجه اگر ارتعاش مافوق صوتی به سطح یک جسم جامد اعمال گردد در قسمت درونی آن با سرعتی که بستگی به فشردگی و جنس آن جسم دارد منتشر گردیده و هرگاه به مانع یا سطح جداکننده ای برخورد نماید بازتاب آن منعکس خواهد شد در نتیجه می توان با ضبط این بازتاب ها به وسیله دستگاه های مخصوص به نواقص درونی و نیز به ضخامت جسم پی برد.

 (الترا در کلمه التراسونیک به مفهوم زیاد و سونیک معنی امواج صوتی یا ارتعاش دارد)

 آزمایش فراصوتی را می توان به علت ویژگی های بنیادی اش برای آزمایش فراورده های گوناگون فلزی و غیرفلزی مانند جوش ها، قطعه های آهنگری یا ریخته شده، ورق، لوله، پلاستیک، سرامیک و … به کار برد.

 از آنجا که آزمون فراصوتی برای آشکارسازی عیب های زیر سطحی روشی کم هزینه است، یکی از مؤثرترین ابزارهای موجود برای کسانی است که در بخش کنترل کیفیت مشغول انجام وظیفه هستند. تست غیر مخرب التراسونیک UT افزون بر بازرسی قطعات تکمیل شده، برای بازرسی کنترل کیفیت مراحل مختلف تولید قطعاتی همچون لوله های نورد شده نیز بکار می روند و از این روش ها برای بازرسی قطعات و مجموعه های در حین کار نیز استفاده می شود.

روش آزمایش با تست غیر مخرب التراسونیک UT

 آزمایش با تست غیر مخرب التراسونیک UT با استفاده از یک مبدل (بلور کوارتز) که مشابه یک موج صوتی ولی با گام و فرکانس بالاتری است انجام می شود.

موج های فراصوتی از داخل قطعه مورد آزمایش عبور داده می شوند و با هرگونه تغییر در تراکم داخلی قطعه منعکس می شوند. این موج ها توسط یک مبدل که تحت جریان AC قرار دارد و به یک واحد جستجوگر متصل شده تولید می شوند. امواج منعکس شده یا پژواک ها به صورت برجستگی هایی نسبت به خط مبنا بر روی صفحه نمایش دستگاه ظاهر می شوند.  هنگامی که واحد جست وجوگر به قطعات مورد بازرسی مورد نظر متصل شود دو نوع پژواک بر روی صفحه نمایش ظاهر می شود. ضربان اول انعکاس صدا از سطح رویی جسم که در تماس با دستگاه است می باشد و ضربان دوم مربوط به انعکاس موج از سطح مقابل است.

 فاصله بین این دو ضربان با دقت کالیبره می شود. این الگو نشان می دهد که قطعات مورد بازرسی در شرایط مناسبی از نظر معایب و نواقص داخلی قرار دارد. هنگامی که یک عیب یا ترک داخلی توسط واحد جست و جو پیدا شود، تولید ضرب سومی می کند که بین ضربان اول و دوم بر روی صفحه نمایش ثبت می شود. مانند شکل زیر بنابر مشخص می شود که محل این عیب بین سطوح بالا و پایین مصالح (در داخل جسم مصالح) می فاصله میان ضربان و ارتفاع نسبی آنها محل و میزان سختی (تراکم) عیب مزبور را مشخص می کند .

در با تست غیر مخرب التراسونیک UT بعضی از عیوب مثل دانه بندی های درشت و نابجایی ها و عیوبی نظیر وجود ناخالصی ها و ذرات خارجی منظم در یک قطعه اگر اندازه آنها نسبت به طول موج فرستاده شده کوچک باشد ممکن است شناسایی نشوند .

 کوتاه کردن طول موج به وسیله اضافه کردن فرکانس باعث جذب بیشترامواج خواهد شد در نتیجه جزئی ترین عیوب در ساختمان یک قطعه، به وسیله اندازه گیری جذب امواج فرستاده شده در آن قطعه می تواند مورد شناسایی و بررسی قرار گیرد.

بازرسی جوش با تست غیر مخرب التراسونیک UT

بازرسی جوش با تست غیر مخرب التراسونیک UT

برچسب ها :

 #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

آشنایی با انواع گیربکس های صنعتی

گیربکس یا جعبه دنده چیست ؟!

گیربکس یا جعبه دنده یک دستگاه در سیستم انتقال قدرت است که امکان کنترل قدرت را در اختیار شما قرار می دهد. گیربکس یا جعبه دنده از مجموعه ایی از چرخدنده ها با نسبت معین تشکیل شده است که میتواند خروجی مورد نظر را برای ما فراهم کند .

انواع گیربکس های صنعتی

  1. گیربکس هلیکال شافت مستقیم (G)
  2. گیربکس کتابی (SH & SK)
  3. گیربکس خورشیدی یا سیاره ای

۱) گیربکس های صنعتی هلیکال شافت مستقیم (G)

ساختار اصلی این گیربکس ها از چهار عدد چرخدنده تشکیل شده است. دنده اول بر روی سر روتور جازده می شود و سه دنده ی دیگر داخل گیربکس یاتاقان بندی می شوند.

این گیربکس ها به علت کوپل اجباری الکتروموتور هنگام مونتاژ به گیرموتور موسومند و در صنعت کاربرد وسیعی دارند.

مزایای گیربکس هلیکال شافت مستقیم (G) :
  •  عمر بالا در قیاس با گیربکس های حلزونی
  •  قیمت ارزان
  • تعمیرات و سرویس سریع می باشد.
از معایب گیربکس هلیکال شافت مستقیم (G) :
  •  کوپل اجباری الکتروموتور به هنگام مونتاژ
  • در صورت نیاز به تعویض موتور ، باید دنده ی ورودی نیز تعویض گردد که این کار باید توسط این مجموعه صورت پذیرد.
  • برای رسیدن به دورهای کمتر از ۱۶ دور بر دقیقه باید از دو گیربکس کویل شده به هم استفاده کرد.

گیربکس های صنعتی | هلیکال شافت مستقیم (G)

گیربکس های صنعتی | هلیکال شافت مستقیم (G)

۲) گیربکس های صنعتی کتابی (SH & SK)

ساختار این گیربکس ها مانند گیربکس های هلیکال می باشد با این تفاوت که محورهای انتقال قدرت می تواند بیشتر باشد. به عبارتی تعداد استیج ها را می توان بیشتر از دو تا باشد.

این گیربکس ها هم به صورت شافت موازی و هم به صورت شافت ورودی و خروجی ۹۰ درجه (عمود به هم) می باشند.

این گیربکس ها از دیرباز در صنایع فولاد سازی و ذوب آهن، پتروشیمی و صنایع شیمیایی، صنایع سیمان و آجر، صنایع نفت و گاز، صنایع بسته بندی و صنایع کشاورزی کاربرد وسیعی دارد.

مزایای گیربکس کتابی (SH & SK) :
  • امکان داشتن چند خروجی
  • امکان قرار گرفتن شافت ورودی و خروجی در یک سمت
  • امکان قرار گرفتن شافت ورودی و شافت خروجی در حالت عمود بر هم
  • قابلیت انتقال توان های بسیار بالا
  • قابلیت ایجاد نسبت تبدیل های زیاد (در قیاس با گیربکس های هلیکال)
  • قابلیت انتقال گشتاورها و دورهای بالا
معایب گیربکس کتابی (SH & SK):
  •  اشغال فضای زیاد نسبت به گیربکس های خورشیدی

گیربکس های صنعتی | گیربکس کتابی (SH & SK)

گیربکس های صنعتی |

۳) گیربکس های صنعتی خورشیدی یا سیاره ای

گیربکس خورشیدی یا سیاره ای ، مجموعه ی چرخدنده در این گیربکس ها حداقل از یک چرخدنده خورشیدی ، چند چرخدنده سیاره ای ، یک چرخدنده رینگی و یک محفظه نگهدارنده تشکیل شده است.

 گیربکس های خورشیدی برای انتقال قدرت و معمولا کاهش دور خروجی نسبت به دور ورودی استفاده می شوند. این گیربکس ها می توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم به انواع موتورها (الکتریکی و هیدرولیکی) متصل شوند.

مزایای گیربکس خورشیدی
  •  حجم مناسب نسبت به دیگر انواع گیربکس ها
  • گیربکس های خورشیدی تقریبا نصف حجم گیربکس های دیگر، فضا اشغال می کنند. این امر در فرآیند نصب و شکیل بودن طراحی سیستم انتقال قدرت بسیار حائز اهمیت است.
  • امتیاز دیگر کم حجم بودن گیربکس های خورشیدی راحتی در تعویض قطعات با توجه به فضای مناسب موجود است.
  •  وزن کمتر نسبت به دیگر انواع گیربکس ها که در کوچک تر و سبک تر شدن سازه پشتیبان موثر است.
  • وزن مناسب امکان اتصال مستقیم به محور محرک را فراهم می کند.
  •  راندمان بالاتر، راندمان۹۰ تا ۹۵ درصدی گیربکس های خورشیدی در مقایسه با راندمان پایین برخی گیربکس ها دیگر بسیار قابل توجه است ( حتی در نسبت دورهای بالاتر از ۲۰۰۰ : ۱ )
  • عمر طولانی و تعمیر و نگهداری آسان
  • اجرای صحیح فرآیند نصب تضمین کننده عمر طولانی مجموعه است.
  •  گشتاور ۶۵۰ الی ۵۰۰۰۰۰ نیوتن متر
  • سر و صدای کم
  •  تنوع دور خروجی ۰٫۲ تا ۵۰۰ دور در دقیقه
  •  تحمل بار عمودی و افقی بسیار زیاد بر روی شافت

گیربکس های صنعتی | گیربکس خورشیدی یا سیاره ای

گیربکس های صنعتی | گیربکس خورشیدی یا سیاره ای

برچسب ها :

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

اصول بازرسی چشمی VT و کنترل ابعادی جوش

اصول بازرسی چشمی VT و کنترل ابعادی جوش

جوشکاری یکی از مهمترین روشهای اتصال دایمی قطعات است ، که امروزه با پیشرفت هایی که در زمینه اتصال مواد با جوشکاری و پیشرفت هایی که در روش ها و تکنیک های جوشکاری صورت گرفته است ، جوشکاری بسیار مورد توجه قرار گرفته است .

اما نباید فراموش کرد که مزیت های فراوان جوشکاری تنها یک روی سکه است ، روی دیگر سکه این است که انجام جوشکاری خود یک نقص به حساب می آید چرا که حرارت ناشی از جوشکاری و تغییرات متالوریکی ناحیه جوشکاری که به وجود می آید غیر قابل چشم پوشی است که خود همین موضوع میتواند مشکلاتی را ایجاد کند .

لذا کنترل قطعات جوش کاری شده در سازه ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا اگر عیوب این قطعات شناسایی نشود و رفع نگردند می تواند خسارت های جبران ناپذیری برای ما ایجاد کنند چه بسا این خسارت ها در طول سالهای گذشته هم مالی و هم جانی بوده اند . از غرق شدن کشتی ها تا ترکیدن مخزن های تحت فشار و ….

قطعاً نمیشود انجام فرآیند جوشکاری رو بخاطر آنجه که عیوب احتمالی جوش است کنار گذاشت لذا کاری که از دست ما بر می آید این است که قطعات جوشکاری رو قبل از آزمایش تست کنیم دو روش کلی برای آزمایش جوش وجود دارد .

۱) تست مخرب جوش

۲) تست غیر مخرب جوش NDT

 روش های تست غیر مخرب جوش NDT روش های متداول تری نسبت تست مخرب جوش برای بازرسی جوش هستند چرا که بعد از انجام آزمایش قطعه قابلیت استفاده شدن را دارد اما برای تست مخرب جوش قطعه بعد از انجام آزمایش تخریب خواهد شد . تست غیر مخرب جوش NDT انواع مختلفی از جمله VT , UT , RT , MT , ET , …. دارد .

بازرسی چشمی VT چیست؟

بازرسی چشمی VT که مخفف کلمه انگلیسی visual test  است یکی از متداول ترین روش های بازرسی جوش است و علت آن ساده بود ن و ازران بود ن این تست نسبت به سایر روش های بازرسی است . بازرسی چشمی VT  هم میتواند با چشم غیر مسلح و هم با چشم مسلح انجام شود

تمام عیوب ظاهری جوشکاری ترک های سطحی ، بریدگی کناره جوش ، روی هم افتادگی ، ذوب ناقص و … را مشخص کرد اما تنها نکته  منفی بازرسی چشمی VT  این است که در این روش تنها عیوبی قابل تشخیص است که به هر نحوی به سطح راه پیدا کرده باشد و عیوبی که در داخل جوش وجود دارند با این روش متاسفانه قابل تشخیص نیست .

بازرسی چشمی جوش vt

بازرسی چشمی جوش vt

اصول بازرسی چشمی جوش VT

برای انجام بازرسی چشمی جوش VT باید یک بازرس جوش به ۲ موضوع تسلط کافی داشتــــه باشد، که بتواند جوش با کیفیت را از جوش بی کیفیت تفکیک کند 

  • آشنایی با عیوب جوش
  • توانایی کار با گیج های اندازه گیری جوش

۱) آشنایی با عیوب جوش

عیوب جوشکاری میتواند علل مختلفی داشته باشند که جوش ویژگی مطلوب مورد نظر ما را نداشته باشد ، برای آشنــــایی با عیوب جوش مقاله {۰ تا ۱۰۰ آشنایی با عیوب جوش } را مطالعه کنید .

۲) توانایی کار با گیج های اندازه گیری جوش

یک بازرس جوش ماهر باید توانایی کار با گیج های جوشکاری را داشته باشد ما در ادامه انواع گیج های جوشکاری را خدمت دوستــــان توضیح خواهیم داد

انواع گیج های جوشکاری 

گیج های جوشکاری وسایلی هستند که با کمک آنها میتوانیم ابعاد جوش را اندازه گیری کنیم و بررسی کنیم که آیا جوش استانداردهای لازم را دارد یا خیر ، گیج های جوشکاری یکی از ابزار مهم برای بازرسی چشمی VT است . ادامه با مهمترین گیج های جوشکاری آشنـــــا میشویم .

الف) گیج جوشکاری AWS

با استفاده از گیج جوشکاری AWS میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم .

  • اندازه گیری گرده جوش شیاری
  • اندازه گیری گلویی جوش گوشه‌ایی (محدب،مقعر)
  • اندازه گیری ساق جوش گوشه‌ایی

گیج جوشکاری AWS

گیج جوشکاری AWS

ب) گیج جوشکاری HIGH-LOW

با استفاده از گیج جوشکاری HIGH-LOW میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم . گیج جوشکاری HIGH-LOW یکی از گیج های مهم در بازرسی چشمی VT است .

  • اندازه گیری شعاع گرده جوش شیاری
  • اندازه گیری HIGH-LOW  داخلی
  • اندازه گیری HIGH-LOW خارجی
  • اندازه گیری ساق جوش گوشه

گیج جوشکاری HIGH-LOW

گیج جوشکاری HIGH-LOW

ج) گیج جوشکاری V-WAC یـــــا گیج جوشکاری UNDERCUT

با استفاده از گیج جوشکاری V-WAC یـــــا گیج جوشکاری UNDERCUT میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم .

  • اندازه گیری عمق بریدگی کناره
  • اندازه گیری ارتفاع گرده جوش شیاری
  • اندازه گیری ساق جوش گوشه‌ایی

گیج جوشکاری V-WAC یـــــا گیج جوشکاری UNDERCUT

د) گیج جوشکاری SEAM

با استفاده از گیج جوشکاری SEAM میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم .

  • کنترل زاویه شیار ۶۰،۷۰،۸۰،۹۰ درجه
  • اندازه گیری گلویی جوش گوشه ایی
  • اندازه گیری ارتفاع گرده جوش شیاری

گیج جوشکاری SEAM

ه) گیج جوشکاری TAPER

با استفاده از گیج جوشکاری TAPER میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم . گیج جوشکاری TAPER یک گیج های مهم در بازرسی چشمی VT برای اندازه گیری ROOT GAP در جوشکاری است .

  • اندازه گیری فاصله درز

گیج جوشکاری TAPER

و) گیج جوشکاری FILLET

با استفاده از گیج جوشکاری FILLET میتوانیم موارد زیر را اندازه گیری کنیم .

  • کنترل سایز جوش گوشه‌ایی (محدب،مقعر،تخت)

گیج جوشکاری FILLET

گیج جوشکاری FILLET

چرا تست چشمی VT اولین و مهمترین تست غیرمخرب است ؟!

بازرسی چشمی جوش  ، اولین گام برای تست جوش است چرا که نیاز به تجهیرات زیادی ندارد و در بسیاری از مواقع با چشم غیر مسلح انجام میشود .

دلیل دیگر اهمیت تست چشمی این است که اگر یک جوش از تست VT مردود شود دیگر نیاز به انجام سایر تست های جوش مانند PT , UT , MT  نیست . ابتــــه که نباید طرف دوم قضیه را فراموش کرد چرا که اگر جوشی از نظر تست چشمی قابل قبول باید نمیتوانیم بصورت قطعی بیــــان کنیم که این جوش بدون عیب است و نیاز به سایر تست های جوش هست تا از قابلیت اطمینان پذیری جوش مطمئن بشویم .

آیــــا همیشه نیاز است علاوه بر تست چشمی سراغ سایر تست های غیر مخرب NDT برویم ؟!

اگر بخواهم پاسخ را در یک کلمه جواب را بیان کنم باید بگویم بستـــــــگی به حساسیت و قابیلیت اطمیــنان پذیری جوش مورد نظر شما دارد ، قطعاً که جوش ها در کیفیت های مختلف انجام میشوند و حساسیت جوش مخزن تحت فشار با حساسیت جوش اتصالی در و پنجــــره برابر نیست لذا محدوده پذیرش جوش هم متفاوت است و اینجاست که مرز بین جوش قابل قبول و جوش مردود مشخص میشود .

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

سیر تا پیاز تست التراسونیک UT

سیر تا پیاز تست التراسونیک UT

تست التراسونیک UT یکی از متــــداولترین روشهای تست غیر مخرب NDT  میباشد و به علت کاربرد فراوان جایگاه ویژه ایی در بین سایر تست های غیر مخرب دارد .

در مقاله { ۰ تا ۱۰۰ بازرسی جوش } به معرفی انواع تست های جوش پرداختیـــم لطفاً قبل از مطالعه این مقاله ، آن را مطالعه فرمایید.

تست التراسونیک UT مبتنی بر امواج فراصوت است این امواج که توسط مبدل تولید میشوند از محدوده شنوایی ما که بین ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرترز است خارج است ، این امواج که توسط مبدل تولید میشوند به درون قطعه فرستاده میشود و سپس منعکس میشود و بدین صورت میتوان عیوب سطحی و زیر سطحی درون قطعه را مشاهده کرد .

بازرسی جوش با تست غیر مخرب التراسونیک UT

بازرسی جوش با تست غیر مخرب التراسونیک UT

کاربرد تست التراسونیک UT

تست التراسونیک UT روشی غیرمخرب است که در آن امواج فراصوت به طرف قطعه فرستاده شده و بدین ترتیب عیوب سطحی و زیرسطحی ماده  مشخص میشود . و مکانیزم عملکرد آن به این صورت است که سرعت صوت در مواد مختلف متفاوت است لذا به تغیر سرعت صوت در قطعه به عیب درون آن پی خواهیم برد .

امروزه تست التراسونیک UT به دلیل قدرت نفوذ بالای امواج فراصوتی، و حساسیت بالای تجهیزات مربوط به آن، هزینه های نسبتا پایین و سرعت عمل مناسب در کنترل کیفیت محصولات فرآیند های تولید مانند قبیل کشش، نورد، فورجینگ یا آهنگری و کستروژن دارای محبوبیت فروان است یکی دیگر از کابردهای تست التراسونیک UT در تشخیص عیوب جوش است که نسبت به سایر کاربردهای تست UT متداول تر است .

نحوه کار تست التراسونیک

در تست التراسونیک امواج با فرکانس ۵ تا ۲۵ مگاهرتز توسط مبدل تولید میشوند و به داخل قطعه مورد تست هدایت میشوند و هنگامی که این امواج در مسیر حرکت خود به عیوب احتمال موجود در قطعه مانند تخلخل ، ترک و ناخالصی‌های حبس شده برخورد میکنند ، منعکس میشوند و بازتاب امواج فراصوت که از ماده مورد تست ساطع میشوند پس از تبدیل ، بصورت سیگنال در صفحه نمایشگر نشان داده میشود که بازرس جوش با تحلیل این سیگنال ها میتواند به مکان ، عمق و سایز عیب احتمالی در جوش پی ببرد .

برای مثال به شکل زیر دقت کنید وقتی یک موج توسط دستگاه فرستاده میشود و سپس برمیگردد دو پالس در صفحه نمایشگر نشان داده میشود که پالس اول نشان دهنده سطح قطعه و پالس دوم  نشان دهنده سطح انتهایی قطعه است . حال اگر بین این دو پالس میان پالسی تشکیل بشود نشانگر وجود عیب در داخل قطعه است .

جزئیات انجام تست التراسونیک

مزایای تست التراسونیک

  • تشخیص عیوب سطحی و زیر سطحی
  • ضخامت سنجی به منظور بررسی میزان خوردگی، سایش و …
  • اندازه گیری خواص مواد از جمله سرعت صوت در ماده، مدول الاستیک و…
  • عیوبی با اندازه حداقل انداره ۰.۱ میلیمتر قابل ارزیابی است.
  • تشخیص ترک های خستگی در قطعات که در اثر بار دینامیکی به وجود می‌آید .  

 

معایب تست التراسونیک

  • لزوم دسترسی پروب به سطح قطعه کار 
  • نیاز به کارشناس ماهر و آموزش دیده
  • عدم امکان در بازرسی قطعات نازک
  • تداخل و ایجاد مشکل در بازرسی قطعات چند لایه کامپوزیتی

 

روش های تست پیشرفته التراسونیک

۱) روش تست پیشرفته التراسونیک فیزاَری phased array  

تست التراسونیک phased array روش جدیدتر و بهینه تر تست التراسونیک سنتی است و علت پیدایش آن اقتصادی‌تر بودن بازرسی قطعات با کاهش زمان بازرسی توسط فیزاَری است . روش متداول التراسونیک نیازمند حرکت چندین باره فرستنده روی سطح قطعه مورد ارزیابی است که همین موضوع سبب زمانبر شدن روبش و کاهش سرعت تست است .

در سیستم التراسونیک معمولی هر پراب با یک زاویه خاص میباشد که همین موضوع سبب میشود زمان تست در مقایسه با فیزاَری phased array  که تنها یک پراب دارد بیشتر باشد و راندمان کلی کاهش یابد .

در روش فیزاَری phased array با یکبار اسکن سطح قطعه کار میتوان به همان نتایجی رسید که در روش التراسونیک معمولی نیازمند حرکت چندباره پراب بر روی سطح قطعه کار است .

از مهمترین معایب التراسونیک معمولی این است که قدرت تشخیص ترک های هم راستای امواج صوت را ندارد و این مشکل اساسی خوشبختـــانه تا حد زیادی توسط روش تست پیشرفته التراسونیک فیزاَری   phased array حل شده است .

سرعت تست در روش فیزاَری بطور قابل ملاحضه ایی نسبت به روش تست التراسونیک معمولی بیشتر است برای مثال برای بازرسی هر متر اتصال جوش با روش التراسونیک معمولی نیاز به ۲۰ دقیقه زمان است در حالیکه با روش فیزاَری بازرسی هر متر اتصال جوش کمتر از ۳۰ ثانیــه زمان میبرد .

تست پیشرفته التراسونیک فیزاَری phased array

۲) روش تست فرستنده‌های صوتی الکترومغناطیس EMAT

روش فرستنده‌های صوتی الکترومغناطیس EMAT) Electromagnetic Acoustic Transducers)  یک روش تست غیر مخرب است که براساس امواج الکترومغناطیس کار میکند . مزیت عمده EMAT عدم نیــاز به تماس با سطح است که خود یک مزیت بسیار بزرگ محسوب میشود چرا که بازرسی سطوح خشن ، داغ و فوق سرد با روش التراسونیک سنتی عملاً غیر ممکن است . تست EMAT امروزه جایگاه خود را به عنوان یک روش تست غیر مخرب در بازرسی خطوط لوله های تحت فشار ، بویــلرها و خطوط راه آهن پیدا کرده است .

اساس کار EMAT بر اصل ایجاد امواج التراسونیک در داخل مواد رسنا یا مغناطیس است که اصولاً دستگاه EMAT از سیم پیچ و آهنربا تشکیل شده است .

سیم ‌پیچ EMAT که از آن جریان الکتریکی متناوب عبور می‌کند، در میدان مغناطیسی یکنواخت (B)، نزدیک سطح نمونه مورد بررسی قرار داده شده و سیم‌پیچ باعث القاء جریان‌های گردابی (J)، در سطح نمونه می‌شود.

در اثر برهم‌کنش جریان‌های گردابی با میدان مغناطیسی نیروهای لورنتز (Lorentz (f  بوجود می‌آیند:

f= JxB

در اثر برهم‌کنش نیروهای لورنتز با شبکه اتمی ماده مورد بررسی امواج التراسونیک در سطح ماده بوجود می‌آید که در روش تست EMAT با عبور کردن این امواج از قطعه مورد تست ، عیوب موجود در آن ظاهر میشود .

کاربرد روش EMAT بشرح زیر است : بازرسی نازک شدگی جداره مخازن ، بازرسی ترک های خوردگی و خستگی ، تشخیص عیوب مختلف در جوش و اندازه گیری تنش پسماند

در ویدیوی زیر با نحوه کار تست EMAT آشنا میشوید.

 

برچسب ها :

 #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

۰ تا ۱۰۰ آکوستیک امیشن

۰ تا ۱۰۰ آکوستیک امیشن (Acoustic Emission (AE

آکوستیک امیشن یا نشر آوایی (AE) که مخفف کلمه انگلیسی Acoustic Emission است یک روش تست غیر مخرب NDT است که در آن با استفاده از سینگنال آکوستیک فرکانس بالا (در محدوده ۱۰KHZ  تا ۱۰۰KHZ گاهاً این فرکانس میتواند تا ۱MHZ باشد) است . این سیگنـال که از درون اجسام و قطعات فرستاده میشود و با تحلیل سیگنال های خروجی میتوانیم میتوانیم عیوب را مشخص کنیم .

عمده کاربرد آکوستیک امیشن در موارد زیر است :

  • تشخیص اصطحکاک
  • تشخیص اصطحکاک و وجود سایش در بیرینگ (بلبرینگ،رولبرینگ،یاتاقان) در اثر تمام شدن گریس یا روانکار
  • تشخیص ضربه در مکانیزم های دوار که بعلت لقی بیش از حد ایجاد ضربه میکند
  • تشخیص تربولانس در مخازن تحت فشار که وجود نشتی بیش از حد سبب ایجاد جریان توربلانت (turbulent)  میشود .
  • تشخیص عیوب در قطعات تولید شده
  • تشخیص عیوب در جوش
  • تخمین عمر سازه

آکوستیک امیشن یا نشر آوایی

آکوستیک امیشن یا نشر آوایی

برای مثال برای تست سلامت یاتاقان الکتروموتور(بلبرینگ الکتروموتور) با استفاده از آکوستیک امیشن به این صورت عمل میشود:

سیگنال یک الکتروموتور فرکانس بالایی را تولید میکند و این سیگنال فرکانس بالا به سنسور دستگاه آکوستیک امیشن برخورد میکند که روی سطح یاتاقان قرار دارد از آنجایی که این سنسور یک کریستال پیزوالکتریک است امواج مکانیکی فرکانس بالا را به ولتـــاژ تبدیل میکند .

و در نهایت بعد از تحلیل داده عای ورودی و خروجی توسط آنالیزور دستگاه آکوستیک امیشن عددی به دسی بل بر میکرو ولت به عنوان خروجی به کاربر نشان داده میشود .

حال اگر گریس یاتاقان تمام شده باشد یا یاتاقان عمر خود را کرده باشد ایجاد لرزش میکند و با استفاده از نشرآوایی میتوان به آن پی برد .

تست آکوستیک امیشن یک تکنیک غیرفعال است که سیگنال های تولید شده در قطعه مانند لرزش ، توربلانت شدن جریان را تحلیل میکند همین موضوع تفاوت اصلی این روش با سایر روش های تست غیر مخربNDT  متداول مانند تست التراسونیک است که در آنها برای بدست آمدن اطلاعات در مورد وجود عیب نیاز به ارسال سیگنال به داخل قطعه داریم .

این روش در سال ۱۹۵۰ میلادی در دانشکده متـــــالوژی دانشگاه فنی مونــــیخ توسط Joseph Kaiser ابداع شد و مطالعات و تحقیقات گسترده‌ایی که بعداً انجام شد منجر به تجاری سازی و صنعتی شدن روش آکوستیک امیشن شد .

آکوستیک امیشن یا نشر آوایی

اصول بازرسی به وسیله تست اکوستیک امیشن

همانـــطور که اشاره شد اساس کار آکوستیک امیشن بر تحلیــل سیگنال های ساطع شده از قطعه است ، در تست نشر آوایی نیروهای اعمال شده به قطعه باعث ایجاد منابعی میشود که امواج فراصوتی صادر میکند و بطور کلی این تحریک هم میتواند توسط منابع داخلی و هم منابع خارجی صورت بگیرد برای مثال در تست بلبرینگ الکتروموتور این منبع داخلی است و در تست وجود ترک در داخل قطعه از یک منبع خارجی (وارد کردن تنش) برای تحریک و ارسال سیگنال استـفاده میشود . لذا به این فرآیــند که منجر به تولید امواج آکوستیک امیشن میشود اتفاق یا حادثه آکوستیک امیشن گفته میشود .

مراحل انجام تست نشرآوایی بطور خلاصه بصورت زیر است :

  1. قطعه مورد تست در اثر بارگذاری های موجود (داخلی-خارجی) تنش های مکانیکی در آن شکل میگیرد .
  2. قطعه تحت بارگذاری انرژی را بصورت موج ارسال میکند.
  3. موج‌های منتشرشده به سنسور های اکوستیک امیشن برخورد میکند.
  4. سنسورهای موجود امواج مکانیکی ارسال شده را دریافت کرده و به سیگنال‌های اکوستیک امیشن تبدیل میکند .
  5. سیگنال های الکتریکی دریافت شده بصورت داده های الکترونیکی تبدیل می‌شوند .
  6. اطلاعات بدست آمده توسط آنالیــــزور آکوستیک امیشن بصورت دیاگرام نشان نشان داده می‌شود .
  7. کارشنـــــاس مربوطه میتواند با بررسی دیاگرام ها و اطلاعات خروجی نتایج تست زا تحلیل کند .

تفاوت آکوستیک امیشن با سایر روش های متداول تست غیر مخربNDT  

  • سیگنال اولیــــه آن توسط منبع داخلی (داخل قطعه) تولید میشود .
  • سایر روش های متداول تست غیر مخربNDT  ناپیوستــگی های موجود در داخل قطعه را دنبال میکند در حالیـــکه در نشرآوایی به تحلیــل نشر صوتی میپردازیم .

مزایا و محدودیت های آکوستیک امیشن

مزایـــا

  • نسبت به سایر روش های متداول تست غیر مخربNDT  قادر به تشخیص عیوب در عمق‌های زیاد است . با استفاده از نشرآوایی میتوان از وجود عیب تا عمق چندین متر زیر سطح سنسور پی برد .
  • قادر به تشخیص عیوب بسیار ریز در محدوده ۱µm است .
  • این روش قادر است یک سازه را در شرایط عملیاتی تست کند لذا میتواند در مانیتورینگ پیوسته تجهیزات مورد استفاده قرار بگیرد چرا که لازم نیست سازه از چرخه عملیاتی خارج شود .
  • بازرسی با این روش سرعت بالایی دارد و در نتیجه راندمان کار بسیار بالا است .
  • این روش نسبت به هندسه قطعه دارای حساسیت کمتــــری است .
  • این روش در مقایسه با سایر روش های متداول تست غیر مخربNDT  بعلت کارایی بیشتر ارزش سرمایه گذاری بالایی دارد

محدودیت

  • در این روش عیوب ایستــــا ، عیوبی که نه رشد میکنند و نه حرکت قابل شنـــاسایی نیستند البتــــه این محدودیت با اعمال تنش خارجی تا حدودی برطرف شده است .
  • معیـــاری برای ارزیابی نتایج حاصل از تست نشرآوایی وجود ندارد و تحلیل نتـــایج کاملاً بستگی به دانش و تجربه کارشناس مربوطه دارد .

برچسب ها :

 #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

۰ تا ۱۰۰ تست مایع نافذ PT

۰ تا ۱۰۰ تست مایع نافذ PT

معرفی تست غیر مخرب مایع نافذ PT

مایع نافذ PT که مخفف کلمه انگلیسی Penetrant Test است یکی از متــداول ترین روش های تست غیر مخرب NDT  است . اساس تست غیر مخرب مایع نافذ PT نفوذ مایع نافذ به داخل درزها و ترک ها می باشد موجود در قطعه است . ساختار مایع نافذ طوری است که میتواند در کوچکترین ترک ها و شکاف ها نفوذ کند.

روش مایع نافذ PT اولین بار در اوایل سال  ۱۹۴۰ میلادی با عنوان Whiting Test در بازرسی خطوط راه آهن بکار گرفته شد. در این روش از ماده نفت سفید بعنوان مایــع نافذ و از پودر گچ سـفید(کربنـات کلسـیم) بعنوان ظاهرسازاستفاده شد .

امروزه هنوز اسـتفاده از نفت سفید و پودر گچ سفید برای بازرسی قطعات غیرحساس مانند خطوط راه آهـن و آشکارسـازی تـرک های بزرگ تر از ۰٫۰۵ میلی متر بعلت ارزان بودن مواد اولیه روش قابل قبولی محسوب می شود . البته لازم به توضیح است که گاهی اوقات بجای نفت سفید میتوان از بنزین یا گازوییل استفاده کرد اما استفاده از نفت سفید نتایج بهتری را میدهد .

برای بازرسی خطوط راه آهن با اسـتفاده از نفت سفید و پودر گچ سفید پس از ریختن نفت سفید روی منطقه مورد تست از خط آهن، مدت زمانی بـین ۱۰ تـا ۱۵ دقیقه فرصت داده می شود تا نفت سفید به داخل ترک ها و شکاف های احتمالی نفوذ کند و سپس نفت سفید باقی مانده توسط پارچه تنظیف پاک میشود سپس با پاشیدن پودر گچ سـفید نفت سفید باقیمانده در داخل ترک ها و شکاف ها با نفت سفید واکنش داده و محل وجود ترک را به ما نشـــــان میدهد .

تست مایع نافذ PT

تعاریف مهم تست غیر مخرب مایع نافذ PT

مایع نافذ ( Penetrant Media )

در روش تست غیر مخرب مایع نافذ PT ، به ماده‌یی با دانه بنده ایی فوق ریز که قادر است در داخل ترک ها و شکاف ها نفوذ کند، مایع نافذ گفته میشود .

مــایع نافذ در سه حالت زیر مورد استفاده قرار می گیرند :

  1. ماده نافذ قابل شستشو با آب ( Water Washable Penetrant)
  2. ماده نافذ قابل استفاده با امولسیون ( Post-Emulsifiable Penetrant )
  3. ماده نافذ با حلال مخصوص ( Solvent- Removable Penetrant )

زمان نفوذ ( Dwell Time )

مدت زمان کافی برای نفوذ مایع نافذ در داخل ترک ها و شکاف ها، را زمان نفوذ می گویند.

پاک کردن مایع نافذ اضافی ( Removing )

به عملیات برداشتن و پاک نمودن مایع نافذ اضافی از سطح کار ، Removing گفته می شود.

مایع آشکارساز ( Developer Media )

مایع آشکارساز یا Developer ، ماده ایی است که با مایع نافذ واکنش میدهد و این واکنش با کشیده شدن مایع نافذ از داخل ترک ها و شکاف ها و در نتیجه ظاهر شدن آن همراه است .

مراحل انجام تست مایع نافذ

اسامی دیگر تست غیر مخرب مایع نافذ

روش بازرسی به روش مایعات نافذ علاوه بر نام متداول تر آن یعنی تست PT با نام های دیگر زیر شنــــاخته میشود :

  • (Dye penetrant inspection (DPI
  • (Liquid penetrate inspection (LPI

روش کار تست غیر مخرب مایع نافذ PT

سطح قطعه مورد آزمایش بوسیله مایع نافذ آغشته می شود . که این مایع نافذ هم میتواند توسط اسپری کردن و هم توسط پاشیدن سطح قطعه مورد نظر را آغشته کند .

مایع نافذ به داخل ترک ها و شکاف های احتمالی موجود در قطعه نفوذ میکند و پس پاک کردن سطح قطعه کار از وجود مایع نافذ سطح قطعه کار مانند قبل از آغشتــه کردن سطح به مایع نافذ دیده میشود .

در گام بعدی پس از آغشته کردن سطح قطعه کار به مایع آشکارساز یا Developer ، مایع نافذی که داخل ترک ها و شکاف ها گیر افتــاده بود به سطح کشیده میشوند و به عبــــارت دیگر عیوب قطعه کار را ظاهر میشود .

مزیت تست غیر مخرب مایع نافذ PT

  • در تست غیر مخرب مایع نافذ PT این قابلیت وجود دارد که عیوبی که روی سطح وجود دارد را نمایان کند.  لازم به ذکر است خطر وجود ترک و شکاف روی سطح خطرناکتر از وجود ترک و شکاف در داخل سطح است و علت آن در دو دلیل خلاصــــه میشود ۱) در بیشتر بارگذاری ها از جمله خمشی و پیچشی تنش در سطح ماکزیمم است وجود کوچکترین ترک در سطح قطعه کار میتواند عمر قطعه را بشدت کاهش بدهد ۲) وجود ترک در سطح قطعه کار باعث  تسریع خوردگی میشود . در ضمن اصولاً عیوب مضـری ماننـد تـرک هـای خسـتـــگی (Fatigue Cracks) و تـرک هـای ناشـی از خوردگی (Stress Corrosion Cracking)، در ابتدا از سطح قطعه شروع می شوند.
  • در مقایسه با سایر روش های متداول غیرمخرب NDT، هزینه آزمایش بسیار کمتر می باشد .
  • تست غیر مخرب مایع نافذ PT بر روی انواع فلزات مغناطیسی و غیرمغناطیس و همچنین جامدات غیرفلزی نظیـر سـرامیک، شیشه و قطعات پلاستیکی کاربرد دارد .
  • برخلاف سایر روش های متداول غیرمخرب NDT مانند آزمایشهای آلتراسونیک UT، پرتونگاری و خصوصاً جریان گردابـی ، که شکل هندسـی بر روی آزمایش تاثیر مستقیــــم دارد ، در تست غیر مخرب مایع نافذ PT هندسه شکل بر روی آزمایش تاثیر ندارد .

محدودیت تست غیر مخرب مایع نافذ PT

  • بزرگترین محدودیت تست غیر مخرب مایع نافذ PT این است که فقط عیوبی قابل آشکار خواهند بود که به سطح قطعه راه پیــدا کرده باشند قابل شنــــاسایی است .
  • بازرسی سطوح فوق سرد و سطوح فوق داغ بعلت به ترتیب انجماد مایع نافذ و تبخیر مایع نافذ ، موفقیت آمیز نخواهد بود .
  • مایع نافذ PT بر روی قطعات ریختگی در شن که دارای سطح ناهموار است ، موفقیت آمیز نخواهد بود .

تست مایع نافذ PT

انواع روش های تست غیر مخرب مایع نافذ PT

طبق استاندارد ASTM-E165 آزمایش با مواد نافذ به دو کلاس زیر تقسیم می شود :

  • مایع نافذ رنگی (Visible Liquid Penetrant)
  • مایع نافذ فلورسنـــتی ( Fluorescent Liquid Penetrant )

در تست با مواد نافذ رنگی (Visible Liquid Penetrant) به بازرسی سطح در نور معمولی قابل انجام است امــــا در تست با مواد نافذ فلورسنـــتی ( Fluorescent Liquid Penetrant ) بازرسی سطح نیاز به نور ماوراء بنفش است .

چشم انسان قادر است تا رنگ هایی با طول موج ۳۸۰ تا ۷۷۰ نانومتر را مشاهده کند. یعنی هر رنگی که دارای طول موج خارج از این دسته را داشته باشد به عنوان یک ماده بدون رنگ مانند آب مورد دید انسان قرار خواهد گرفت.

رنگ های فلوئورسنت رنگ هایی با طول موج کمتر از ۳۸۰ نانومتر هستند که با توضیح بالا چشم انسان قدرت دید و شناسایی آنها را ندارد. برای رؤیت این گونه از رنگ ها از لامپ فرابنفش (Ultra Violet – UV) استفاده میشود. این لامپ با فرستادن انرژی اضافی به رنگ فلوئورسنت موجب کاهش فرکانس آن رنگ می شود، که سبب مشاهده آن با چشم میشود .

کاهش فرکانس رنگ فلوئورسنت توسط لامپ UV، موجب افزایش طول موج رنگ فلوئورسنت خواهد شد. این تابش از طرف لامپ  UV  تا جایی روی رنگ فلوئورسنت ادامه می یابد که فرکانس به اندازه کافی ضعیف شده، از طرفی طول موج به اندازه کافی افزایش یابد تا طول موج رنگ فلوئورسنت بالاتر از حداقل محدوده طول موج هایی که چشم انسان قادر به شناسایی آنها است، قرار گیرد. در این لحظه رنگ فلوئورسنت به صورت موقت دارای رنگ فسفری یا پرتقالی گردیده و توسط بازرس قابل رؤیت است .

بدیهی است به محض خاموش شدن لامپ UV و افزایش فرکانس طول موج کاهش یافته و مجدداً ماده فلوئورسنت بی رنگ خواهد شد. مواد نافذ فلوئورسنتی جهت جاهایی که تاریک بوده و امکان رؤیت رنگ قرمز وجود ندارد، تولید شده اند تا با استفاده از لامپ UV منجر به تولید رنگ فسفری گردند و مورد شناسایی قرار گیــرند.

استفاده از لامپ UV ممکن است برای پوست و اندام های مختلف ضرر داشته باشد، ولی آنچه واضح است ضرر این تجهیزات به ماهیچه ها و بافت چشم انسان است. این ضرر به خاطر اعمال انرژی بیش از حد لامپ UV است. از این رو ضمن اینکه در هنگام روشن بودن لامپ UV به هیچ وجه نباید به لامپ مستقیما نگاه کرد، همچنین باید از عینک های ضد UV در حین تست استفاده شود. در غیاب عینک همچنین می توان از فیلترهای تعبیه شده در جلوی لامپ نیز کمک گرفت.

ارتباط بین انرژی موج و طول موج | مواد نافذ نامریی در تست pt

مراحل تست با مایع نافذ

مراحل تست با مایع نافذ با استفاده از مایع نافذ رنگی (Visible Liquid Penetrant) و مایع نافذ فلورسنـــتی ( Fluorescent Liquid Penetrant ) تقریباً شبیه هم است با این تفاوت که در بازرسی قطعه‌ایی که از مایع نافذ فلورسنـــتی استفاده شده است نیاز به نور ماوراء بنفش داریم . و بقیه مراحل تقریباً مشابه هم و مطابق شکل زیر است .

۱) تمیزکاری (Cleaning)

وجود آلودگی روی سطح قطعه کار مانع نفوذ مایع نافذ به داخل ترک و شکاف روی سطح میشود ، لذا مهم است قبل از انجام آزمایش سطح از وجود آلودگی هایی مانند چربی ، زنگ زدگی و … پاک شود

۲) آغشته کردن سطح به مایع نافذ (Applying Penetrant)

پس از تمیز نمودن و خشک شدن قطعه ، سطح را به مایع نافذ آغشته میکنیم

۳) زمان توقف (Dwell Time)

در این مرحله، مدت زمانی بین ۵ تا ۶۰ دقیقه که بستگی به دو پارامتر سیالیت مایع نافذ و حساست آزمایش دارد ، فرصت داده میشود تا مایع نافذ به داخل ترک و شکاف روی سطح نفوذ کند .

۴) پاک نمودن مایع نافذ اضافی (Penetrant Removing)

پس از گذشتن زمان توقف (Dwell Time) ، باید سطح قطعه کار از مایع نافذ اضافی تمیز بشود . این تمیز کاری بستگی به نوع مایع نافذ استفاده شده در آزمایش دارد . همانطـــــور که قبلاً اشاره شد ۳ نوع مایع نافذ ماده نافذ قابل شستشو با آب ( Water Washable Penetrant) و ماده نافذ قابل استفاده با امولسیون ( Post-Emulsifiable Penetrant ) و ماده نافذ با حلال مخصوص ( Solvent- Removable Penetrant ) وجود دارد ، که با توجه به نوع آن باید تمیز کننده مخصوص خودشان مورد استفاده قرار بگیرد .

۵) خشک کردن سطح (Drying)

اگر چه خشک نمودن سطح قبل از آغشته کردن سطح به مایع نافذ (مرحله ۲) هم می بایست انجام شود امــــــا خشک کردن سطح قبل از آغشته شدن سطح با مایع آشکارساز یا Developer اهمیت بیشتری دارد ، چرا که وجود رطوبت روی سطح میتواند بر روی آزمایش تاثیر بگذارد .

۶) آغشته کردن سطح با مایع آشکارساز (Appling Developer)

در آخرین گام انجام تست با مایع نافذ با آغشته کردن سطح با مایع آشکارساز ، سبب میشویم تا عیوب موجود در سطح قطعه کار خودشان را نشان بدهد .

۷) مشاهده نتایج

پس از مدت زمان کوتاهی بتدریج مایع نافذ گیر افتاده درون ترک  ها و شکاف های سطح جذب مایع آشکارساز یا Developer شده و تصویر ترک به رنگ قرمـز روی قطعه دیده خواهد شد .

۸) پاک سازی نهائی ( Final Cleaning )

پس از رؤیت سطح قطعه و نتیجه گیری از انجام آزمایش و ثبت گزارش باید سطح قطعه از وجود اثار انجام آزمایش پاک شود .

تست مایع نافذ PT

تست مایع نافذ PT

خواص مهم ماده نافذ

۱) خاصیت ترکنندگی ماده نافذ (Wettability of Penetrant) 

خاصیت تر کنندگی یک ماده نافذ یکی از مهم ترین خواص آن ماده نافذ است. هر چقدر یک ماده نافذ بتواند سطح قطعه را راحت تر مرطوب ساخته و تر کند، سرعت تست و از طرفی کیفیت نهایی تست افزایش خواهد یافت. در مورد ترکنندگی تنها عاملی که مستقیماً روی ترکنندگی تأثیر گذار است زاویه ترشوندگی سطح پس از اعمال آن مایع است ، بطوریکه که اگر آن زاویه ترشوندگی کمتر از ۹۰ درجه باشد خاصیت تر کنندگی آن ماده خوب بوده و هر چه به سمت صفر درجه نزدیک باشد خاصیت ترشوندگی به سمت ایده آل پیش می رود. برعکس هر چه زاویه ترشوندگی سطح از ۹۰ درجه بیشتر باشد با افت ترشوندگی مواجه هستیم.

هر چقدر زاویه ترشوندگی از ۹۰ درجه کمتر باشد، ترشوندگی سطح راحت تر صورت پذیرفته و مایع نافذ راحت تر روی سطح حرکت خواهد کرد. از طرفی هر چقدر این زاویه کمتر باشد سطح مایع داخل عیوب به صورت مقعر شده سطح داخلی نواقص راحت تر مرطوب گشته و در هنگام انجام عمل موئینگی (Capilarity) شناسایی عیب سریع تر انجام می پذیرد.

همانطور که ملاحظه می کنید سطوح مقعر تر کردن سطح را بیشتر و سریعتر داده و حرکات بهتری در مجرای نواقص از خود نشان می دهند.

خاصیت ترکنندگی ماده نافذ (Wettability of Penetrant)

۲) ویسکوزیته یا گرانروی (Viscosity) ماده نافذ

هر چقدر یک ماده نافذ دارای ویسکوزیته کمتری باشد یعنی دارای سیالیت بیشتری بوده و راحت تر روی سطح قطعات حرکت می کند. از طرفی راحتی حرکت ماده نافذ روی سطح قطعه به کشش سطحی مایع نافذ نیز وابسته است. هر چقدر کشش سطحی مایع نافذ کم باشد سیالیت آن مایع افزایش خواهد یافت.

ویژگی های مایعات نافذ:

یک مایع نافذ ایده آل جهت تست PT باید دارای شرایط فیزیکی و شیمیایی زیر باشد :

۱- دارای پایداری شیمیایی و تطابق یکنواخت فیزیکی باشد یعنی براثر عوامل محیطی مانند رطوبت و دما فعل و انفعالات شیمیایی در داخل آن اتفاق نیفتد .

۲- دارای نقطه اشتعال بالاتر از C° ۹۰ سانتیگراد باشد.

 ٣- زاویه ترشوندگی پایین و خاصیت ترکنندگی بالا داشته باشد (زاویه ترشوندگی حدود ۵ درجه باشد).

 ۴- ویسکوزیته پایین و سیالیت بالا داشته باشد.

 ۵- نفوذ سریع در ناپیوستگی ها داشته باشد.

 ۶- وضوح، شفافیت و دوام رنگ کافی داشته باشد.

۷- با قطعات مورد تست وارد واکنش نشود.

۸- مسمومیت زا نبــــاشد. معمولا در محیطهای بسته حتما باید فن مکنده روشن بوده و گردش هوا ایجاد شود.

 ۹- به آرامی خشک شود، یعنی به اندازه کافی زمان داشته باشد تا در نواقص نفوذ کند.

۱۰- بعد از نفوذ در نواقص بتوان مایع نافذ اضافی را به راحتی از روی سطح زدوده

۱۱- ارزان و به صرفه باشد.

 ۱۲- در مورد مایعات فلوئورسنتی، در مقابل نور لامپ UV بخار نشده و مشتعل نگردد.

برچسب ها :

 #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

۰ تا ۱۰۰ تست رادیوگرافی RT

۰ تا ۱۰۰ تست رادیوگرافی RT

بازرسی رادیوگرافی RT که مخفف کلمه انگلیسی Radiographic Testing است یکی از روش های بازرسی غیر مخرب NDT است .

اساس بازرسی رادیوگرافی RT بر پایه اختلاف جذب انرژی تابش شده در داخل جسم است در این روش برای نفوذ اشعه به داخل جسم از پرتوهایی با انرژی بالا مانند پرتو ایکس و گاما استفاده میشود . با قرار دادن فیلم در زیر قطعه اشعه های فرستاده شده پس از عبور از داخل جسم اثر خودشان را روی فیلم باقی می گذارند و بازرس مربوطه با بازرسی این فیلم ها میتواند به عیوب احتمالی موجود در قطعه مانند تخلخل ، حبس ناخالصی و ترک و …. پی ببرد .

بازرسی رادیوگرافی RT بعلت مزایایی که بعداً به آن اشاره میکنیم یک روش کارآمد بازرسی غیر مخرب در بازرسی خطوط جوش ، بازرسی قطعات ریخته گری شده  و …. است .

روش تست RT مطابق شکل زیر است .

تست رادیوگرافی RT

دو منبع پرتو یا تشعشع که بیشترین استفاده را در بازرسی جوش دارند، دستگاه های اشعه ایکس و ایزوتروپ های رادیواکتیو می باشند. پرتوهای ساطع شده از این منابع دارای طول موج خیلی کوتاه  (در حدود  ۱/۱۰۰۰۰۰ موج نور مرئی یا کمتر از آن ) هستند که آنها را قادر می سازد تا به داخل موادی که نور را جذب با می کنند، نفوذ نمایند.

 پرتوهای X توسط لامپ های اشعه X تولید می شوند؛ پرتوهای X و گاما می توانند کاملا متفاوت باشند، اما برای اهداف رادیوگرافی رفتاری مشابه دارند.

در گذشته به طور گسترده از رادیوم (یک ساطع کننده طبیعی اشعه گاما) برای رادیوگرافی صنعتی استفاده می گردید؛ ولی با به روی کار آمدن ایزوتوپ های تولید شده به صورت مصنوعی، استفاده از آن تا حد زیاد کاهش یافته است. در میان رادیوایزوتوپها، از سه مورد کبالت ۶۰، سزیم ۱۳۷ و ایریدیم ۱۹۲ بیشتر استفاده می شود. این رادیوایزوتوپها به ترتیب کاهش سطح انرژی (قابلیت نفوذ) نامگذاری شده اند.

امروزه منابع اشعه X بسیار متنوع هستند و لامپهای کوچک و قابل حمل اشعه X با محدوده KV  ۵۰ تا شتابدهنده ها و بتاترونهای خطی غول آسا با محدوده ولتاژ ۳۰-۱ میلیون ولت را شامل می شوند

قطعه ای که باید رادیوگرافی شود

قطعه مورد نظر برای انجام تست RT بخشی مهم از انجام تست میباشد ، همانگونه که قبلاً اشاره شد ، اساس فرآیند رادیوگرافی به جذب تفاضلی پرتو در زمان نفوذ پرتو به داخل قطعه است و میزان جذب پرتو به  دو عامل کلیدی وابسته است :

۱) مقدار جرم قطعه

۲) قدرت نفوذ منبع پرتو

مقدار جرم به دانسیته یا ترکیب شیمیایی قطعه و به همان اندازه مقدار یا ضخامت قطعه وابسته است. بطور کلی، هرچه عدد اتمی ماده بالاتر باشد، مقدار پرتو جذب شده بیشتر و مقدار پرتو نفوذ نموده به قطعه برای رسیدن به فیلم کمتر خواهد بود و از طرفی میزان پرتو عبوری از مقاطع نازک بیشتر از مقاطع ضخیم می باشد.

قدرت نفوذ منبع پرتو به کیلوولت انتخابی روی دستگاه اشعه x یا ایزوتوپ خاص انتخاب شده برای رادیوگرافی گاما بستگی دارد. با افزایش انرژی منبع پرتو، نفوذ آن به داخل مواد ضخیم تر یا چگالتر، آسانتر می گردد.

این دو متغیر را بخاطر داشته باشید، زیرا عامل اختلافات بوجود آمده انجام تست RT می باشند که دلیلی موجه برای اختلافات حاصله در مناطق تاریک و روشن بر روی تصویر رادیوگرافی است.

 مناطق تاریک تصویر نشان دهنده بخشهایی از قطعه تست هستند که نفوذ از آنها آسانتر صورت گرفته است،(چون پرتوبیشتری از آن عبور کرده است و تاثیر بیشتری روی فیلم گذاشته است) حال آنکه مناطق روشن تر نشان دهنده مناطقی از قطعه هستند که نفوذ در آنها مشکلتر است .

ابعادی از عیب که موازی جهت پرتو هستند اغلب تصویری قابلت تشخیص ایجاد می کنند، در حالیکه در ابعاد عمود بر جهت پرتو احتمال تشکیل تصویر واضح بسیار کم است. از اینرو، انجام تست RT باید جهات مختلف انجام شود .

تست رادیوگرافی RT

تست رادیوگرافی RT

مزایا و محدودیت های رادیوگرافی

مزایای تست RT

از آنجایی که رادیوگرافی بر اساس جذب پرتو عمل میکند . برخی از مشکلات و وضعیت های دشوار را مانند سایر روشهای متداول تست غیرمخرب NDT ندارد ، برای مثال در رادیوگرافی محدودیت جنس نداریم و از آنجایی که پرتو به داخل جسم نفوذ میکند ، رادیو گرافی برای ناپیوستگی های سطحی به همان اندازه ناپیوستگیهای داخلی مناسب می باشد.

اگرچه برای هندسه پرتودهی ملزومات دارد، ولی در بازرسی به روش رادیوگرافی به پیش شرط موازی بودن سطوح  نیازی نیست. رادیوگرافی با فیلم چندلایه یک محدوده ضخامتی وسیعی را فراهم می آورد که می توان با یک پرتودهی تکی به علایم صحیح و معتبری دست یافت، مزیت دیگر رادیوگرافی این است که سابقه ای دانمی هم برای مشتری و هم برای سازنده جهت مرور و بررسیهای کیفی (عکس دائمی ) فراهم می آورد.

 اگرچه جنبه های هنری روش مرسوم رادیوگرافی از جنبه علمی آن بیشتر است، ولی برای سازگار نمودن آن با متغیرهای موجود در یک تکنیک به مطالعات گسترده و اضافی نیاز نمی باشد.

محدودیت های تست RT

 مسلما یک محدودیت اصلی این روش در خطر قرار گرفتن اپراتور رادیوگرافی و پرسنل نزدیک به آن در معرض تشعشع می باشد.  به طور معمول رادیوگرافی به تاسیسات یا نواحی ای نیاز دارد که در آنها بتوان پرتودهی را به روشی کنترل شده و بدون به خط انداختن پرسنل انجام داد که این خود نیاز به سرمایه گذاری جداگانه است .

رادیوگرافی توانایی کشف ترکهای موازی با پرتو اعمالی را دارد، نظیر ترک هایی که معمولا عمود به سطوح صفحه هستند. ولی، غالبأ نمی تواند تورق موجود در صفحه را تشخیص دهد.

 در سایر روش های تست غیرمخرب NDT با انتخاب تکنیک مناسب، امکان کشف چنین شرایطی وجود دارد. در نتیجه، زمانی که از رادیوگرافی به عنوان یک روش بازرسی استفاده می شود، جهت گیری عیب یا ناپیوستگی یک فاکتور کلیدی می باشد.

 سایر محدودیتهای این روش عبارتند از:

  •  هزینه بالای ماشین آلات و تجهیزات اشعه X
  • برنامه های ایمنی جهت حفظ سلامتی کارکنان
  •  کنترل مقدار مجاز پرتو جذب شده
  •  تجهیزات لازم برای فرآوری فیلم
  • ساخت فضای مخصوص از بتن سنگین برای کاهش تششعات

برچسب ها :

 #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

ترموگرافی چیست و چه کاربردی دارد ؟!

ترموگرافی چیست و چه کاربردی دارد ؟!

دمانگاری یا ترموگرافی به انگلیسی Thermography از روش‌های تصویربرداری فروسرخ است. گاهی به آن تصویربرداری دمایی نیز گفته می‌شود. در این روش دوربین‌های دمانگار تابش فروسرخ طیف الکترومغناطیسی (طول موج ۹ تا ۱۴ µm) را دریافت کرده و از آنها نگاشت حرارتی تهیه می‌کنند. به این صورت که نقاط در تصویر با دمای مختلف بصورت طیف رنگی متفاوت دیده میشوند . (منبع ویکی پدیـا)

بر اساس قانون استفان – بولتـــزمن مقدار انرژی کل که یک جسم از خودش تابش میکند طبق رابطه زیر بدست می‌آید و در این رابطه واحد T برحسب درجه کلوین است و طبیعی است که هر جسمی که دمایی بالاتر از صفر کلوین داشته باشد از خود انرژی تابش میکند و این اساس کار ترموگرافی است .

قانون استفان – بولتـــزمن

J*= آهنگ تابش گرما

T= دمای ترمودیــنامیکی

Ɛ =  ثابت گسیلندگی جسم

Ϭ = ثابت استفان – بولتـــزمن

آزمون ترموگرافی که یکی از تست های غیر مخرب NDT است یک روش مطمئن  برای بررسی و مراقبت وضعیت ماشین‌آلات صنعتی است که اساس آن بر اندازه‌ گیری دمای کارکرد دستگاه می باشد . تقریباً بیشتر عیوب موجود در ماشین آلات با اندازه گیری دمای کارکرد دستگاه قابل تشخیص است مانند : کمبود روانکار در محفظه یاتاقان ، سایش فلز با فلز و ….

تکنولوژی مادون قرمز بر اساس اندازه گیری مقدار تابش مادون قرمز گسیل شده از سطح جسم استوار است ، تصاویری که از قطعه تهیه میکند بر اساس تفاوت میزان تابش مادون قرمز تفکیک میشوند که به این تصاویر ترموگرام گفته میشود .

ترموگرافی

کاربرد ترموگرافی

۱) استفاده از ترمو گرافی در بازرسی تجهیزات برقی : بیشترین کاربرد ترموگرافی در بازرسی تجهیزات برقی و الکتروموتور ها  است بطوریـــکه اکثر عیوب موجود در سیستم برقی با گرم شدن بیش از حد قطعه قابل بررسی و تشخیص است . مثلاً هنگـــامی که یک الکتروموتور بیش از حد تعریف شده زیر بار قرار میکند به تدریج شروع به داغ شدن میکند که یکی از روش های اطلاع از بد کار کردن الکــتروموتور استفـــاده از ترموگرافی است .

۲)استفاده از ترموگرافی در بازرسی تجهیزات مکانیکی : وجود سایش بیش از حد ، ناهم محوری شفت ، مشکل روانکـــاری و غیره سبب افزایش دمای ماشین‌آلات صنعتی میشود که میتوان با اندازه گیری دمای کارکرد قطعه با ترموگرافی قبل از جدی شدن مشکل آن را برطرف کرد .

۳)استفاده از ترموگرافی در بازرسی کوره‌های مذاب : یکی از کاربردهای موثر ترموگرافی در بازرسی کوره‌های مذاب و نگه دارنده مذاب است ، با استفاده از ترموگرافی کارشناس میتواند وضعیت عایق بندی جداره‌های کوره را مورد ارزیابی قرار بدهد .

۴)  استفاده از ترموگرافی در صنعت عایق کاری ساختمان : با استفاده از دوربین ترموگرافی کارشناس مربوطه میتواند از وضعیت اتلاف انرژی در ساختمان اطلاع یابد

دوربین های ترموگرافی که جدیداً تولید شده اند میتوانند با دقت ۰/۰۰۸ درجه اخلاف دما در محدوده ۵۰ تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد را اندازه بگیرند .

کاربرد ترموگرافی

کاربرد ترموگرافی

دوربین ترموگرافی چیست ؟!

دوربین ترموگرافی در حقیقیت یک دما سنج غیر تماسی میباشد که دمای قطعه را بدون نیاز به برقراری تماس با قطعه میتواند مشخص کند . دوربین ترموگرافی با نام های دیگری مانند دوربین حرارتی مادون قرمز ، دوربین گرمانگار،تصویر بردار حرارتی و آنالیز ترموگراف دار شنـــــاخته میشود.

همانطور که قبلاً اشاره شد بر اساس قانون استفان – بولتـــزمن مقدار انرژی کل که یک جسم از خودش تابش میکند. و اساس کار دوربین ترموگرافی به مقدار ضریب تابش (Emissivity) است ، و دوربین ترموگرافی دمای قطعه را با توجه به میزان صدور امواج الکترومغناطیس محاسبه میکند .

حال مسئله‌ایی که وجود دارد این است که برای اینکه دمای قطعه به درستی و با دقت زیاد توسط دوربین ترموگرافی اندازه گیری شود نیاز است ماده دارای ضریب صدور بالایی باشد و اگر که ماده دارای ضریب صدور پایینی باشد اندازه گیری دمای قطعه با دقت بالایی انجام نخواهد شد و این یکی از محدودیت های دوربین ترموگرافی است .

ترموگرافی

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی

سیر تا پیاز بیرینگ های ایگرگ

بیرینگ های ایگرگ (Y-Bearing units)

بیرینگ های ایگرگ ،  مجموعه‌یی از بلبرینگ ایگرگ همراه با محفظه یا هوزینگ Housing هستــنند . که کاربرد فروانی در صنایع غذایی ، بسته بندی ، ماشین آلات کشاورزی، راهسازی، نساجی و تسمه نقاله  کاربرد دارد .  ٰبلبرینگ ایگرگ مانند بلبرینگ شیارعمیق است که در دو طرف کاسه نمد سطح حلقه بیرونی آن قوسی شکل است.

نام بیرینگ های ایگرگ از کجا آمده است ؟! بیرینگ های ایگرگ یا همان Y-Bearing ، از دو کلمه تشکیل شده است Y+Bearing که در کشورمان  Bearing را بیرینگ درنظر گرفته اند و حرف Y را بصورت ایگرگ تلفظ کرده اند که در مجموع به آن بیرینگ ایگرگ گفته اند ابته و گاهاً به صورت ناقص بلبرینگ ایگرگ در بازار گفته میشود که باید دقت کرد که این اصطلاح درست نیست .

محفظه نیز از جنس چدن یا فولاد بوده و در اشکال مختلف تولید می شود و سوراخ داخل آن یعنی محل نشستن برینگ جهت تطابق با آن قوسی شکل است. مجموعه، ناهمراستایی های اولیه شافت را می تواند جبران کند، ولی قادر به حرکت در امتداد محوری نیست.

بلبرینگ ایگرگ (Y-Bearings)

بلبرینگ ایگرگ  مشابه بلبرینگ های شیار عمیق عستند اما با این تفاوت که سطح خارجی آن ها قوسی شکل است.

بلبرینگ ایگرگ

مکانیزیم های قفل کردن شفت در داخل بیرینگ های ایگرگ به دسته های زیر تقسیم بندی میشوند

  • مکانیزیم قفل کردن با مهره قفلی Eccentric Locking Collar : این روش یکی از روش های متداول قفل کردن بیرینگ های ایگرگ با استفاده از یک مهره که داخل آن یک پیچ مغزی تعبیه شده است ، میباشد که در ویدیو زیر میتوانید این روش را مشاهده فرمایید .
  • مکانیزیم قفل کردن با پیچ مغزی Set Screw Locking : متداول ترین روش قفل کردن بیرینگ های ایگرگ با استــفاده از پیچ مغزی است . که در ویدیو زیر میتوانید این روش را مشاهده فرمایید .

 

محفظه بلبرینگ های ایگرگ Y-Bearing housings

این محفظه ها در انواع مختلف تولید میشوند که هر کدام دارای ویژگی خاصی هستند .

  • پایه دار Plummer block
  • فلانژی Flanged
  • تی شکل  up Take

محفظه پایه دار Plummer block مانند مدل UCP یکی از پرکاربرد ترین نوع هوزینگ در صنعت میباشد و بصورت زیاد در تجهیزات انتقال نیرو ، گیربکس ها و … مورد استفاده قرار میگیرند. یاتاقان  UCP در صنعت به اختصار P خوانده میشود .

یاتاقان UCP 205

 

محفظه فلانژی Flanged مانند مدل های UCF,UCFL,UCFC میباشد که بسیار شبیه هم هستند و با این تفاوت که UCF فلانژی مربعی شکل با چهار پیچ است ، UCFC فلانژی دایره ایی شکل با چهار پیچ میباشد و در نهایت UCFL فلانژی بیضی شکل است که برای اشغال جای کمتــر به این صورت طراحی شده است و با دو پیچ سرجای خود محکم میشود .

یاتاقان UCF 211

یاتاقان UCFC

یاتاقان UCFL

محفظه تی شکل  up Take مانند مدل UCT  است که نام دیگر آن کشویی است و یکی از پرکاربرد ترین نوع هوزینگ در صنعت میباشد و مورد استفاده آن در جایی است که نیاز به ریگلاژ کردن وجود داشته باشد.

 

یاتاقان UCT

کاتالوگ جامع بیرینگ های ایگرگ (Y-Bearing units) شرکت اس کا اف SKF بصورت رایگان از پائین صفحه دانلود کنید .

دانلود کاتالوگ SKF

برچسب ها :

 #  #  #  #  # 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
رضا رستمی